6 маусым – Құрбан айт мейрамы. Бұл күн – Қазақстанда ресми түрде атап өтілетін, халық үшін маңызды мерекелердің бірі. Құрбан айт – көп ғасырлық дәстүрлермен сабақтасып жатқан, жақсылық пен жанашырлықты дәріптейтін ортақ құндылықтарға негізделген мейрам. Құрбан шалудың тарихы тым тереңде жатыр және ол әр кезеңде әртүрлі мәнге ие болған.

Құрбан шалу дәстүрі адамзат өркениетінің алғашқы кезеңдерінен бастау алған. Қазіргі тарихи және мәдени түсінікте ол – адамдардың ризашылық білдіру, жақындарына көмек көрсету және рухани тұрғыда тазарып, жауапкершілікпен өмір сүруге ұмтылу ниетін білдіретін символдық әрекет.

Ежелгі аңыздар мен діни деректерде бұл дәстүрдің бастауында Адам атаның ұлдары – Абыл мен Қабылдың оқиғасы айтылады. Аңызға сәйкес, олар өз еңбектерінен құрбандық ұсынып, соның нәтижесінде бірінің құрбандығы қабыл болып, екіншісінікі қабылданбаған. Бұл оқиға ұрпақтан-ұрпаққа берілу арқылы адамдардың ниет тазалығы мен әділеттілікке деген көзқарасын бейнелейтін оқиға ретінде сақталып қалған.

Тағы бір кең таралған аңыз – Ибраһим мен ұлы Исмаил туралы. Бұл оқиғада Ибраһим өз түсінде ұлын құрбан ету туралы белгі алады. Қиын таңдау алдында тұрған ол ұлының келісімімен құрбандыққа баруға бел буады. Соңында, оқиға адам құрбандығымен емес, қошқармен аяқталады. Бұл – құрбан шалу адам өмірін құрбан ету емес, ниет пен берілгендікпен байланысты екенін көрсететін символдық көрініс.

Құрбан айт мейрамының тарихи деректері қазақ даласында да бар. ХІХ ғасырдағы зерттеулерде бұл мейрамның қазақ қауымында кеңінен атап өтілетіні жазылған. 1921 жылы Орынборда өткен Қазақ автономиясының ресми жиынында Құрбан айт үш күн тойланатын мереке ретінде бекітілгені жайлы деректер сақталған. Ал 2005 жылдан бастап Қазақстанда Құрбан айттың бірінші күні ресми демалыс болып белгіленді.

Қазіргі Қазақстанда Құрбан айт – адамдардың бір-біріне ізгі тілектер айтып, мұқтаж жандарға көмектесуге ұмтылатын, мейірімділік пен қайырымдылыққа үндейтін ортақ күнге айналды. Бұл күндері ел ішінде етпен бөлісу, үлкендерге құрмет көрсету, балаларға қуаныш сыйлау сияқты игі дәстүрлер сақталып келеді.