Мемлекеттік тіл – кез келген елдің тәуелсіздігін, ұлттық бірегейлігін және мәдениетін білдіретін маңызды белгі. Қазақстан Республикасының мемлекеттік тілі – қазақ тілі. Бұл тілдің мәртебесі Қазақстан Республикасының Конституциясында және басқа да заңнамалық актілерінде айқындалған. 1995 жылы қабылданған Қазақстан Республикасының Конституциясының 7-бабында: «Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік тіл – қазақ тілі», - деп көрсетілген. Бұл бап бойынша қазақ тілі елдің барлық азаматтары үшін міндетті және бірдей дәрежеде қолданылады. Сонымен қатар, Конституцияның осы бабында орыс тілінің де ресми мәртебесі бар екені айтылған, бұл еліміздің көпұлтты сипатын ескере отырып жасалған қадам.

Мемлекеттік тілдің мәртебесі елдің ішкі және сыртқы саясатында маңызды рөл атқарады. Ол ұлттың мәдениетінің, дәстүрлерінің, тарихының сақталуын және дамуын қамтамасыз етеді. Мемлекеттік тілдің қолданылуы халықтың бірлігін нығайтуға, мемлекет пен қоғамның тұрақтылығын қамтамасыз етуге бағытталған.

Қазақ тілі мемлекеттік басқару, заң шығару, сот ісі, білім беру, ғылым, мәдениет, ақпараттық жүйелер, денсаулық сақтау салаларында және басқа да көптеген салаларда қолданылуы тиіс. Бұл тек заңдық талап қана емес, сонымен бірге елдің дамуы мен тұрақтылығының кепілі.

Қазақстанда қазақ тілінің мемлекеттік тіл ретіндегі мәртебесі заңмен бекітілгенімен, оның күнделікті өмірде кеңінен қолданылуы үшін әлі де көп жұмыс атқарылуы қажет. Мәселен, кейбір аймақтарда қазақ тілінің қолданылу аясы шектеулі, әсіресе, ресми құжаттар мен іс қағаздарында. Сондай-ақ, қазақ тілінің қолданысы қалалық жерлерде ауылдық аймақтарға қарағанда аздау.

Қазақ тілінің мәртебесін нығайту үшін үкімет тарапынан бірқатар шаралар қабылдануда. Мәселен, білім беру жүйесінде қазақ тілін оқыту сапасын арттыру, бұқаралық ақпарат құралдарында қазақ тілінде материалдардың көлемін ұлғайту және мемлекеттік қызметшілердің қазақ тілін меңгеру деңгейін жоғарылату мақсатында арнайы бағдарламалар жүзеге асырылуда.

Мемлекеттік тіл мәртебесі – бұл Қазақстанның тәуелсіздік жолындағы маңызды қадамдарының бірі. Қазақ тілі тек заң жүзінде ғана емес, күнделікті өмірде де қолданыста болуы тиіс. Бұл тек ұлттық мақтаныш қана емес, сонымен қатар, мемлекеттің дамуындағы басты факторлардың бірі. Әрбір қазақстандық азамат мемлекеттік тілді меңгеру және оны қолдануға ұмтылуы керек, өйткені бұл еліміздің біртұтастығын, мәдени байлығын және ұлттық ерекшелігін сақтауға ықпал етеді.

А.Ж.Бельгибаева

Өскемен қаласының мамандандырылған

тергеу  соты әкімшісінің бас маманы,

сот отырысының хатшысы