Елімізде еңбек қатынастарының заң шеңберінде жүргізілуі — әлеуметтік тұрақтылықтың негізгі көрсеткіштерінің бірі. Осы бағыттағы жүйелі бақылау мен инспекциялық жұмыстардың арқасында бір ғана биылғы жылдың басынан бері мемлекеттік еңбек инспекторлары 55,1 мыңнан астам жұмыскердің құқығын қорғады. Бұл көрсеткіш – еңбек нарығындағы жауапкершілік деңгейінің артып келе жатқанын байқататын маңызды дерек, деп хабарлайды Altainews.kz ҚР Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігіне сілтеме жасап. 

2025 жылғы 1 желтоқсандағы мәліметтерге сүйенсек, мемлекеттік еңбек инспекторлары республика бойынша 494 кәсіпорында жалақы мәселесіне қатысты заңбұзушылықтарды анықтаған. Атап айтқанда, 10,4 мыңнан астам жұмыскерге төленбей қалған 2,6 млрд теңгенің берешегі тіркелді. Бұл сандардың өзі еңбек әдебі мен әділ төлем мәселесі әлі де өзекті екенін көрсетеді.

Сонымен қатар жүргізілген тексерулер барысында еңбек құқығының бұзылуына қатысты 8 мыңға жуық факті анықталды. Инспекторлар тексерген әр мекеме мен ұйымның артында — отбасын асырап отырған мыңдаған адамдардың тағдыры, олардың күнкөріс деңгейі, өмір сапасы тұрғаны белгілі. Сондықтан да еңбек инспекциясының жұмысы — тек құжатпен емес, адам тағдырымен тікелей байланысты жауапты бағыт.

Еңбек заңнамасының орындалуын қамтамасыз ету үшін берілген шаралар да аз емес. Жалақы қарызы мен өзге де құқық бұзушылықтар анықталған кәсіпорын басшыларына орындауға міндетті 3 781 ұйғарым берілді. Сонымен бірге заң нормасын сақтамаған субъектілерге 470,7 млн теңгеден астам айыппұл салынды. Қатаң бақылау мен жауапкершілікті күшейту — еңбек қатынастарының әділ жүргізілуіне негіз болатыны сөзсіз.

Қабылданған шаралардың нәтижесінде көптеген ұйымдарда қарызды өтеу бойынша айқын мерзімдер белгіленіп, нақты кестелер жасалды. Соның арқасында 10,1 мың жұмыскердің құқықтары қорғалып, оларға 2,2 млрд теңге төленді. Бұл – әр отбасы үшін үлкен қолдау, әр еңбеккер үшін әділеттің салтанат құруы.

Еңбек қатынастарының сақталуы ҚР Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің ерекше бақылауында. Министрлік еңбек қауіпсіздігі, жұмыспен қамту және жалақы төлемін реттеу бойынша мониторингті жүйелі түрде жүргізіп келеді.

2025 жылғы 1 желтоқсандағы нақты деректер тағы бір маңызды жайтты көрсетеді: мемлекеттік еңбек инспекторлары жыл басынан бері 5 886 тексеру жүргізіп, 7 902 заңбұзушылықты анықтаған. Оның ішінде еңбек саласына қатысты – 6 362, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау бойынша – 1 495, халықты жұмыспен қамту жөнінде – 45 факті тіркелген.

Бұл жұмыстардың ең маңызды нәтижесі — 45 мың жұмыскердің еңбек құқығының қорғалуы. Әр цифрдың артында — адами тағдыр, әділдікке қол жеткізген еңбеккер, айлығы уақытында төленген отбасы тұр.