Шығыс Қазақстан – табиғаты бай, орманы мен өзені қатар өрілген өңір. Алайда соңғы жылдары орман алқаптарының азаюы, заңсыз ағаш кесу және климаттық өзгерістер аймақтың экологиялық тепе-теңдігіне әсер еткен болатын. Қазір жағдай өзгере бастады. Облыс табиғатты қалпына келтірудің жаңа кезеңіне қадам басты. 2027 жылға дейін 15 мың гектар жерге 76 миллион көшет отырғызу жоспарланып отыр. Бұл – жай ғана экологиялық шара емес, болашақ ұрпаққа жасалып жатқан үлкен инвестиция, деп хабарлайды Altainews.kz тілшісі.

Өңірдің орман қоры – Шығыстың тынысы. Соңғы төрт жылда облыс бойынша 4 872 гектар аумаққа 24,4 миллион ағаш көшеті отырғызылған. Бұл жоспар толық көлемде орындалып отыр. Ағымдағы жылы тағы 3 309 гектар жерге 15,7 миллион көшет егу көзделсе, қазірдің өзінде оның 2 212 гектарына 11 миллион көшет отырғызылды.

Яғни, әрбір отырғызылған ағаш – экологиялық тұрақтылықтың, табиғи баланстың және болашақтағы оттегі қорының кепілі.

Өңіріміздің климаттық жағдайы қатал, жазы ыстық, қысы суық, бірақ табиғаттың өз заңдылығын меңгерген орманшылар бұл ерекшеліктерді ескеріп, аймаққа бейімделген ағаш түрлерін таңдайды. Аймақтағы 13 орман шаруашылығы мекемесінің құрамында 26 орман тұқымбағы бар. Мұнда негізінен сібір шыршасы, қарағай және қайың сияқты жергілікті флораға тән ағаштар өсіріледі.

Бұрын орман өрттері мен заңсыз кесулерге қарсы күрес қол еңбегі мен адам бақылауына негізделсе, бүгінде заманауи технологиялар бұл іске серпін беріп отыр. «Қазақтелеком» акционерлік қоғамы мен аймақтық орман шаруашылықтары бірлесіп, орман өрттерін ерте анықтау жүйесін енгізуде. Жоба аясында тоғыз орман шаруашылығы мекемесінде 92 антенна-мачталық бағана орнатылады. Бұл құрылғылар спутниктік байланыс және бейнебақылау арқылы өрт ошақтарын ерте кезеңде анықтап, жедел әрекет етуге мүмкіндік береді. Мұндай жүйелер тек өртті сөндіру уақытын қысқартпайды, сонымен қатар орманшылардың өмірін де қауіптен сақтайды.

Осы жылдың өзінде облыс аумағында 1 115 рейдтік іс-шара өткізілген. Соның нәтижесінде алты заңсыз ағаш кесу дерегі анықталды. Барлық фактілер бойынша әкімшілік хаттамалар толтырылып, материалдар құқық қорғау органдарына жіберілді. Бұл көрсеткіш аз сияқты көрінгенімен, орман күзетінің тиімділігін білдіреді – бақылау күшейген сайын заңсыз әрекеттер азаяды. Сондай-ақ келтірілген экологиялық залалды өндіру жөніндегі талаптар да сот арқылы жүзеге асырылуда. Бұл – экологиялық әділеттіліктің нақты көрінісі.

Шығысқазақстандықтар үшін орман – тек табиғаттың сыйы емес, ортақ жауапкершілік. Биыл «Таза Қазақстан» республикалық экологиялық акциясы аясында ірі кәсіпорындар, еріктілер мен блогерлер орман отырғызу ісіне атсалысты. Мысалы, Өскемен металлургиялық зауытының еңбеккерлері Шемонаиха ауданындағы Жоғарғы Үбі орман шаруашылығының аумағында 20 мың сібір шыршасын отырғызды. Ал Марқакөл өңірінде белсенділер 30 мың сібір қарағайының көшетін отырғызды. Сондай-ақ Кіші Үбі орман шаруашылығында 113 мың шырша егілді.

Бұл – тек ағаш отырғызу шарасы емес, экологиялық мәдениетті қалыптастырудың көрінісі.

Жастар мен кәсіпкерлердің осындай бастамаларға қатысуы қоғам экосанасының өскенін көрсетеді.

Шығыс Қазақстан ормандары бүгінде табиғатты қорғау саясатындағы басты бағыттардың бірі болып отыр. Орман отырғызу – бұл ұзақ мерзімді, сабыр мен жүйелілікті қажет ететін жұмыс. Бірақ оның нәтижесі – болашақ ұрпақтың тынысы, экологиялық қауіпсіздік, тұрақты климат және сұлулық.

76 миллион көшет – бұл тек сан емес, сенімнің, жауапкершіліктің және табиғатпен үндес өмір сүрудің белгісі. Егер әрбір отырғызылған ағашқа жанашырлықпен қарасақ, онда еліміздің экологиялық келешегі жарқын болмақ.

Ержан Әбіш