KZ
Өскемен
-3°
переменная облачность жел 3 м/с, З
502.57 591.68 6.42

Қазақстан экономикасына жаңа серпін: Үкімет инвестициялық циклді іске қосып, әлеуметтік-қаржылық тұрақтылықты нығайтады

20.11.2025, 09:00 109 Базарова Айгүл

Қазақстан Үкіметі экономикалық өсімді жеделдету, инвестиция тарту көлемін арттыру және халықтың нақты табысын көтеру мақсатында бірқатар ауқымды шараларды жариялады. Министрлер кабинетінің отырысында айтылған бастамалар елдегі ірі жобалар үшін заңнамалық тұрақтылықтан бастап, бюджеттік тәртіпті күшейтуге, несиелеу құрылымын өзгертуге және бизнесті қолдаудың жаңа механизмдерін енгізуге дейінгі бағыттарды қамтиды. Сарапшылардың айтуынша, бұл саясат 2026–2028 жылдары экономикалық белсенділікті арттырып, 2029 жылға қарай инвестиция көлемін $400 млрд-қа дейін жеткізуге мүмкіндік бермек, деп хабарлайды Altainews.kz.

ІРІ ИНВЕСТОРЛАРҒА 25 ЖЫЛДЫҚ ЗАҢ ТҰРАҚТЫЛЫҒЫ БЕРІЛЕДІ

Үкімет отырысында Премьер-министрдің орынбасары – ұлттық экономика министрі Серік Жұманғарин ел экономикасын ұзақмерзімді инвестициялар үшін тартымды етуге бағытталған бастамаларды таныстырды. Оның айтуынша, бұдан былай Қазақстан «Инвестицияларға тапсырыс» қағидатына негізделген жаңа тетік арқылы ірі жобаларға қолайлы жағдай жасамақ.

Министр ұлттық цифрлық инвестициялық платформаның негізгі құрал болатынын, бұл жүйе жобаларды іске асырудың барлық кезеңдерінде ашықтық пен тиімділікті қамтамасыз ететінін атап өтті.

«Құны 29,5 млрд теңгеден асатын инвестициялық жобалар үшін басым салаларда 25 жыл ішінде заңнаманың тұрақтылығына кепілдік беретін инвестициялар туралы келісімдер жасалады», — деді Серік Жұманғарин.

Бұл қадам инвесторлар үшін ұзақмерзімді болжам жасап, экономиканың базалық секторларына тұрақты капитал ағынын қамтамасыз етуге бағытталған.

Экономикалық саясаттың маңызды бағыты – инфляцияны тежеу және бюджеттік тәртіпті күшейту. Үкімет Ұлттық қор қаражатын пайдалану тәртібін қатаңдату арқылы макроэкономикалық тұрақтылықты қамтамасыз етуді көздейді.

Ұлттық экономика министрі Серік Жұманғарин бұл бағыттағы жоспарларды түсіндіріп:

«2028 жылы бюджет тапшылығын жалпы ішкі өнімге 0,9%-ға дейін, мұнайға қатысты емес тапшылықты 2,7%-ға дейін төмендету көзделіп отыр. Мемлекеттік қарыз ЖІӨ-ге 26%-дан аспайды», — деді.

Бұл қаржылық тәртіп ұзақмерзімді тұрақтылықты күшейтіп, мемлекеттік шығындардың тиімділігін арттыруға бағытталған.

Әлеуметтік саясат та Үкіметтің басты назарында. Министрдің айтуынша, мемлекеттің ендігі міндеті – табысы төмен азаматтарға нақты көмек көрсету. 2026–2028 жылдары халықтың табысы инфляциядан жоғары қарқынмен артады деген болжам бар.

«Әлеуметтік төлемдердің ашықтығы мен атаулы қолдау бағытын арттыру үшін цифрлық технологиялар қолдануды кеңейту жоспарлануда. 2027-2028 жылдары ең төменгі жалақыны көтеру мәселесі қаралады. 2026-2028 жылдары халықтың нақты табысының өсуі жылына орта есеппен 2-3%-дан төмен емес болады», — деді Серік Жұманғарин.

Бұл шаралар аймақтардағы экономикалық теңгерімді жақсартуға, жұмыссыздықты төмендетуге және халықтың өмір сүру сапасын көтеруге бағытталмақ.

Қазақстандағы несиелеу құрылымында да бірқатар өзгеріс күтіледі. Кепілсіз кредиттердің өсімі баяулап келеді.

Үкімет отырысында Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігінің төрағасы Мадина Әбілқасымова қаржы жүйесіндегі динамика туралы баяндады. 2025 жылдың алғашқы тоғыз айында экономикаға берілген кредит көлемі 38,7 трлн теңгеге жетіп, 14,6% өсім көрсеткен. Дегенмен тұтынушылық сегменттегі кепілсіз қарыздардың өсімі айтарлықтай бәсеңдеген.

«Егер 2024 жылы олардың өсімі 29,3%-ды құраса, осы жылдың 9 айында көрсеткіш 12,7%-ға дейін төмендеді. Ал негізгі өсім автонесиелеу мен кепілді қарыздар есебінен болды. Кепілді тұтынушылық кредиттер 32,2%-ға өсіп, 4,8 трлн теңгеге жетті», — деді Мадина Әбілқасымова. 

Бұл тенденция халықтың қарыз жүктемесін азайтуға және төлем қабілеттілігін жақсартуға бағытталған.

Агенттік 2026 жылдан бастап бөлшек қарыздарға қосымша капитал талаптарын енгізіп, банктер үшін тұтынушылық портфельді тым арттыруды экономикалық жағынан тиімсіз етпек. Сонымен қатар бизнесті несиелеуді ынталандыру үшін өтімділік коэффициенттері төмен деңгейде сақталады.

Мадина Әбілқасымованың айтуынша, бұл шара Қазақстан экономикасы үшін шамамен 3 трлн теңгені босатуға мүмкіндік береді, оны банктер кәсіпкерлерді қаржыландыруға бағыттай алады.

Ипотекалық несие беру тетіктері де жаңартылады. Енді бастапқы жарнасы жоғары азаматтарға ипотеканың пайыздық мөлшерлемесі арзанырақ болуы мүмкін. Ал кепілсіз тұтыну кредиттері бойынша мөлшерлемелер нарықтық деректер негізінде қайта есептеледі.

Сонымен қатар, 2027 жылға дейін коллекторларға қарыз сату тоқтатылады. Қарыз алушыларды қорғау үшін енгізілген бұл тыйым ары қарай да жалғасады. Нәтижесінде проблемалы борышкерлер саны екі есеге азайған. Сонымен қатар банкроттық рәсімі жеңілдетіліп, банктер борышкерлерге SMS арқылы қарызды есептен шығару мүмкіндігін хабарлай бастайды.

Үкімет отырысынан кейінгі баспасөз мәслихатында Серік Жұманғарин инвестициялық саясаттың ұзақмерзімді мақсаттарын атады. Оның айтуынша, бүгінгі таңда инвестициялар ЖІӨ-нің 16–17%-ын құраса, экономиканың серпінді дамуы үшін бұл көрсеткіш 23–24%-ға дейін өсуі қажет.

«2029 жылға дейін ештеңе істемесек, онда тек $280 млрд инвестиция тартамыз, ал бізге $400 млрд қажет. “Бәйтерек” арқылы жүзеге асырылатын проактивті макроэкономикалық саясат бізге жетіспейтін $120 млрд-ты тартуға мүмкіндік береді», — деді министр.

Оның пікірінше, бұл елдің ұзақмерзімді экономикалық қауіпсіздігі мен бәсекеге қабілеттілігі үшін аса маңызды.



Фото: ҚР Үкіметі

Біздің Instagram парақшамызға жазылыңыз

Жаңалықтарды ең бірінші болып оқыңыз

жазылу