Шығыс Қазақстан облысы мен Израиль мемлекеті арасындағы сауда-экономикалық байланыстар айтарлықтай өсім көрсетті. Ағымдағы жылдың алғашқы сегіз айында тауар айналымы 6 миллион АҚШ долларын құрады, деп хабарлайды Altainews.kz тілшісі.

Статистикалық мәліметтерге сәйкес, екі ел арасындағы тауар айналымы 2023 жылы 16,6 миллион АҚШ долларын құрап, 2022 жылмен салыстырғанда 2,3 есе өсті (7,2 миллион АҚШ доллары). Бұл аймақтағы сауда қатынастарындағы маңызды өзгерістерді айғақтайды.

2023 жылғы деректерге сәйкес экспорт көлемі айтарлықтай төмендеді. Егер 2022 жылы экспорт 0,1 миллион АҚШ долларын құраса, 2023 жылы бұл көрсеткіш нөлге тең болды, яғни 100%-ға азайған. Ал импорт көлемі керісінше, 2022 жылмен салыстырғанда 2,3 есе өсіп, 16,6 миллион АҚШ долларына жетті (2022 жылы 7,1 миллион АҚШ доллары болған).

Импорттың негізгі құрылымына тоқталсақ, химия өнеркәсібі және оған байланысты салалардың өнімдері (каучук пен пластмасстарды қоса алғанда) – 99,0%, металдар және олардан жасалған бұйымдар – 0,9%, жабдықтар, аспаптар және аппараттар – 0,1%.

Ағымдағы 2024 жылдың алғашқы сегіз айында тауар айналымы 6,0 миллион АҚШ долларын құрады, бұл өткен жылдың осы кезеңімен салыстырғанда 66,7%-ды құрайды (2023 жылдың қаңтар-тамызында 9,0 миллион АҚШ доллары). Бұл аралықта да экспорт мүлдем болмаған, ал импорт көлемі 6,0 миллион АҚШ долларына жетті.

Импорттың 100%-ын химия өнеркәсібі және оған байланысты салалардың өнімдері құрайды, бұл осы саладағы өнімдерге деген жоғары сұранысты көрсетеді.

Шығыс Қазақстан облысында Израиль қатысатын екі кәсіпорын жұмыс істейді. Бұл компаниялар екіжақты экономикалық қарым-қатынастарды нығайтуда және аймақ экономикасын әртараптандыруға ықпал етуде.

Шығыс Қазақстан мен Израиль арасындағы тауар айналымының көрсеткіштері экономикалық әріптестіктің дамуына нақты мысал болып табылады. Импорт көлемінің өсуі аймақтың химия өнеркәсібі өнімдеріне сұранысының артып келе жатқанын көрсетеді. Алайда экспорттың жоқтығы аймақ экономикасын қайта қарау және израильдік нарыққа жаңа өнімдер ұсыну қажеттілігін айғақтайды. Бұл бағыттағы жұмыстар аймақтық және халықаралық деңгейдегі сауда қатынастарын жақсартуға мүмкіндік береді.

Сонымен қатар Қазақстан мен Израиль арасындағы өзара сауда айналымы да 2024 жылдың қаңтар-наурыз айларында оң нәтижелермен ерекшеленді. Екі ел арасындағы ынтымақтастық жаңа бағыттарға ұмтылып, бірқатар тауар түрлері бойынша өсім байқалды. 

Қазақстаннан Израильге экспортталған кейбір өнімдер едәуір өсті. Атап айтқанда, күкірт: бұл өнімнің экспорты 2,3 есе артып, $7 млн-ға жетті, жалпы экспорттың 59,6%-ын құрады. Тас көмір: алғаш рет экспортқа шығарылып, $3,6 млн құрады (30,8%). Сымдар мен кабельдер: бұл өнімнің сатылымы $125,7 мыңға жетіп, жаңа экспорт бағыттарының бірі болды. Макарон өнімдері: экспорт көлемі $27,6 мыңды құрады, бұл да экспорттың әртараптандырылуын көрсетеді. 

Бұл көрсеткіштер Қазақстанның экспорттық әлеуетінің артуына және әртүрлі салаларда жаңа мүмкіндіктер ашылуына ықпал етуде. 

Қазақстанға Израильден келетін кейбір тауарлар бойынша да елеулі өсім тіркелді. Вакциналар мен қан сарысуы: импорт 5,8 есе артып, $1 млн-нан асты, бұл медициналық қажеттіліктерді қамтамасыз етудегі маңызды қадам. Металлокерамикалық пластиналар: 94,4%-ға артып, $1,5 млн-ға жетті. Контрольді немесе өлшеуіш құралдар: импорт 23,1 есе өсіп, $293,7 мыңға жетті. Центрифугалар мен сүзгілеу құралдары: 2,3 есе өсіммен $332 мыңға жетті. 

Бұл өсім Қазақстан мен Израиль арасындағы технологиялар мен ғылым саласындағы ынтымақтастықты тереңдетудің белгісі болып табылады. 

Қазақстан мен Израиль арасындағы сауда байланыстарында байқалған жағымды өзгерістер болашақтағы өзара серіктестіктің жоғары әлеуетін көрсетеді. Әсіресе, медицина, технологиялар және өнеркәсіп салаларында қарым-қатынастарды нығайту бағытында жаңа жобалар мен мүмкіндіктер ашылуда. 

Бұл көрсеткіштер екі ел арасындағы стратегиялық серіктестіктің тиімділігін және экономикалық ынтымақтастықты одан әрі дамытуға негіз болатынын дәлелдейді. 

Ержан Әбіш