2025 жылы Шығыс Қазақстанда жаңа туған балаларға берілген есімдерге ерекше талдау жасалды. Ұлттық статистика бюросының мәліметтері бойынша, өңірде ұл балалар арасында ең жиі таңдалған есім – Әмір, ал қыз балаларға Асылым есімі жиі берілген, деп хабарлайды Altainews.kz тілшісі.

Ал Қазақстан бойынша жалпы тенденция ұл балаларда Мұхаммед, Әлихан, Айсұлтан, Омар және Алдияр есімдерінің танымал екенін көрсетсе, қыз балалар арасында Айлин, Медина, Айша және Томирис жиі таңдалған. Дегенмен, аймақтарға қарай ерекшеліктер байқалады, мәселен Атырау және Батыс Қазақстан облыстарында Хамза, Солтүстік Қазақстанда Михаил, ал қалған өңірлерде Мұхаммед және Алан есімдері басым.

Қыз балалар арасында

Ең көп қойылған есім – Айлин. Бұл есім 2025 жылы 5305 рет тіркелген. Алғашқы ондыққа енген өзге де танымал қыз есімдері мыналар:
Асылым – 4302
Медина – 3942
Айша – 3310
Томирис – 2957
Мәриям – 2608
Сафия – 2575
Аяла – 2456
Әдия – 2371
Айым – 2266

Ұл балалар арасында

Ұлдарға қойылған есімдер ішінде Мұхаммед көш бастап тұр. Бұл есім 2537 балаға берілген. Танымал ондыққа кірген басқа есімдер:
Әлихан – 2330
Айсұлтан – 2305
Омар – 2225
Алдияр – 2129
Алан – 2093
Мұхаммад – 2042
Әмір – 1926
Хамза – 1682
Әли – 1562

Ведомство мәліметінше, орыс ұлтының өкілдері арасында – Ева және Мирон, өзбек ұлты арасында – Мұхаммад пен Хадича есімдері жиі таңдалған.

Есімдердің шығу тарихы мен мәніне келсек, Әмір есімі араб тілінен шыққан және «басқарушы», «билеуші» деген мағынаны білдіреді. Қазақ мәдениетінде бұл есім дәстүрлі түрде батыл, күшті және жауапты ұл баланың қасиеттерін бейнелеу үшін таңдалады. Асылым есімі қазақ тілінен шыққан және «қымбат», «баға жетпес» деген мәнге ие. Бұл есім көбінесе қыз баланың нәзіктігі мен мәнділігін, отбасы мен қоғам үшін ерекше құндылық екенін көрсету мақсатында қойылады.

Мұхаммед есімі ислам дәстүрінде ең қасиетті есімдердің бірі болып саналады. Бұл есімді беру ата-аналардың баласына имандылық, жауапкершілік және ізгіліктің үлгісі болуын қалағанын білдіреді. Айлин есімі де қазақ мәдениеті мен қазіргі заманның үйлесімін көрсетеді, «ай сияқты жарық» деген поэтикалық мәнге ие, баланың болашағы жарқын болсын деген ниетпен беріледі.

Әлихан, Айсұлтан, Омар және Алдияр сияқты есімдер де қазақ тарихы мен мәдениетіне байланысты, батырлық, ерлік пен руханиятты бейнелейді. Қыз балаларға қойылатын Медина, Айша, Томирис сияқты есімдер де тарихи, діни және мәдени мәнге ие, олардың әрқайсысы баланың тұлғалық дамуына символдық ықпал етеді.

Баланың есімі оның жеке даралығын айқындайды, оның өмір жолына, мінез-құлқына және әлеуметке қатысуына әсер етеді. Қазақ мәдениетінде есім беру – тек ата-ананың қалауымен шектелмей, баланың тағдырын, дәстүр мен рухани құндылықты ескеретін маңызды рәсім болып саналады. Есім арқылы ата-ана өз үмітін, баласына деген тілегін жеткізеді, оның қоғамдағы орнын қалыптастыруға үлес қосады.

Сонымен қатар, есім таңдау үрдісі мәдени дәстүрді сақтауға, ұрпаққа ұлттық құндылықтарды жеткізуге, сондай-ақ заманауи әсерлер мен трендтерді ескеруге мүмкіндік береді.