Шығыс Қазақстан облысы – еліміздің табиғи байлықтары мен экологиялық теңгерімін сақтауда маңызды рөл атқаратын аймақтардың бірі. Облыс аумағында көптеген өзендер мен су қоймалары ағып жатқандықтан, көктемгі су тасқыны мәселесі айтарлықтай өзекті.

Әсіресе, таулы аймақтардағы өзендер көктем мезгілінде қатты су тасқынына ұшырауы мүмкін. Мұндай жағдайлар аймақтың тұрғындары мен инфрақұрылымы үшін қауіп тудырады. Сондықтан да облыс деңгейінде су тасқынының алдын алу және елді мекендерді қорғау үшін кешенді шаралар қолға алынған, деп хабарлайды  Altainews.kz тілшісі.

Шығыс Қазақстан облысында су тасқыны қаупі бар 72 елді мекен бар, онда 3718 тұрғын үй орналасқан және 9565 адам тұрады. Су тасқынына ең көп ұшырайтын аймақтар – таулы жерлер мен өзендерге жақын орналасқан ауылдар мен қалалар. Облыстағы кейбір елді мекендерде су басу қаупі толығымен жойылған, 49 елді мекенде қауіптің деңгейі азайған. Олардың ішінде Прапорщиково, Ново-Ульбинка, Прогресс, Зубовск, Быково, Соловьево, Үлкен Нарын және Алтынбел ауылдары бар. Су тасқынын болдырмау және оның зардаптарын азайту үшін аймақтағы барлық деңгейдегі әкімдіктер тиісті шараларды қабылдауға міндетті.

2025 жылдың көктеміне дайындық жұмыстары өткен жылдардағы су тасқыны оқиғаларына жасалған талдау негізінде басталған. Әкімдіктер су тасқынын алдын алу шараларын орындау үшін маусым айында арнайы инженерлік жұмыстар жоспарын бекітті. Аталмыш жоспар бойынша облыстың 13 өңірінде су тасқынына қарсы 55 іс-шара жүзеге асырылуда. Бұл іс-шаралардың ішінде өзен арналарын тереңдету, тазалау, кеңейту, қорғаныш бөгеттерін жөндеу, су өткізгіш құрылғыларын қалпына келтіру және арықтарды жаңарту жұмыстары бар. Мысалы, облыстың 22 су арнасы тазартылып, 8 қорғаныш бөгеті жөнделді. Сондай-ақ, арықтар мен арналарды қалпына келтіру жұмыстары жалғасуда, жалпы ұзындығы 446 км арықтар мен арналар тазартылды. Бұл жұмыстардың жалпы қаржыландыруы 753 миллион теңгені құрайды, ал жұмыс процесі тұрақты бақылауда.

Бұдан басқа, аймақ әкімдіктері су тасқынына қарсы алдын алу шараларының тиімділігін арттыру мақсатында цифрлық карталарды әзірлеу жұмыстарын жүргізуде. Цифрлық карталар гидропосттардан алынған деректерді, болжамдық ақпараттарды және су тасқынына қарсы жүргізілген жұмыстарды нақты уақыт режимінде көрсетуге мүмкіндік береді. Бұл жүйе әр елді мекендегі жағдайды бақылап, су тасқынының болу мүмкіндігін анықтауға көмектеседі.

Сондай-ақ, облыстың резервінде көктемгі су тасқынына қарсы қажетті материалдар мен жабдықтар сақталады. Қазіргі уақытта әкімдіктерде 46 мың дана қап, 5 мың тонна инертті материалдар және 507 тонна жанар-жағар май бар. Қар шығару жұмыстары үшін 21 полигон ұйымдастырылды. Бұл шаралар облыстың су тасқынын болдырмауға бағытталған кешенді жұмыстарының бір бөлігі ғана.

2024 жылдың қараша айының соңында жоспарланған 55 іс-шараның 45-і (82%) аяқталды. Қалған 10 жобаның жүзеге асырылуы желтоқсан айында жалғасады. Осы жұмыстардың тиімділігі жоғары, себебі, су тасқынының алдын алу мен болдырмауға бағытталған шаралар аймақтың қауіпсіздігін қамтамасыз етеді. Аудан әкімдіктері мен басқа да мемлекеттік органдар тұрақты түрде бақылауды қамтамасыз етіп, барлық жұмыстардың уақтылы орындалуын қамтамасыз етеді.

Шығыс Қазақстан облысында көктемгі су тасқынын алдын алу мақсатында кешенді және тиімді шаралар қолға алынуда. Жергілікті билік су тасқынына қарсы іс-шараларды жоспарлы түрде орындап, су өткізгіш құрылғылар мен арықтарды тазалап, қорғаныш бөгеттерін жөндеу жұмыстарын жүргізуде. Сонымен қатар, цифрлық карталар мен болжамдық жүйелер арқылы су тасқынының алдын алу шаралары бақылауда болады. Бұл барлық жұмыстар облыстың қауіпсіздігін арттырып, тұрғындардың қауіпсіздігін қамтамасыз етуге бағытталған.