Жастар арасындағы қылмыс неге көбейіп кетті?
Қазір елімізде жастар арасында қылмыс өршіп тұр. Мамандар жасөспірімдер арасындағы қылмыс жалпы қылмыстың шамамен 10-15 пайызын құрайтынын айтады. Жасөспірімдер көбінесе меншікке қарсы қылмыс жасайды, оның ішінде ұрлық негізгі орын алады, одан кейін тонау, тонау және бопсалау.
Жастар арасындағы қылмыстың себептеріне: қоғамның стратификациясы, өмір сүру деңгейінің төмендігі, жасөспірімдер арасында маскүнемдік пен нашақорлықтың таралуы, моральдық ұстанымдардың, имандылықтың төмендеуі, теледидар мен интернет, үнемі азғын өмір салтын насихаттау, ерік-жігердің болмауы, жасөспірімдер үшін бос уақытты ұйымдастырудың болмауы себеп болып тұр.
Мемлекеттік және қоғамдық органдардың, қоғамдық ұйымдардың, оқу орындарының арасында жасөспірімдер қылмысы күрделі әлеуметтік-құқықтық құбылыс болып табылады. Жасөспірімдер арасындағы құқық бұзушылықтың алдын алу үшін рейдтер жүргізіледі. Жасөспірімдердің ата-аналарымен тиісті жұмыстар жүргізіледі. Құқық бұзушылық жасаған балалар есепке алынады.
Қылмыстың басты себебі ата-ананың дұрыс көңіл бөлмеуінде. Олар балаларға аз қамқорлық жасай бастады, көбінесе оқу функцияларын мектеп пен көшеге тапсырады.
Жастардың қылмыстық мінез-құлқының қалыптасуына әсер ететін негізгі фактор – отбасындағы жағымсыз ықпалдылығы. Отбасы – ең маңызды әлеуметтік институт. Жасөспірімнің жеке басының қалыптасуы отбасында жүзеге асады. Бірақ отбасы әрқашан баланың дамуы үшін қолайлы орта бола бермейді. Сондықтан кез келген ата-ана арадағы тендікті ұстай білуі керек. Яғни, баланың саналы азамат болып қалыптасуында оның отбасы, мектеп қабырғасы, көшеде көрген тәрбиесі маңызды рөль атқарады. Психологтардың айтуы бойынша ата-ана баласымен үлкендерше сөйлесе білу керек, баланың психологиясына еніп жасөспірімнің өмірге деген көзқарасын өзгертуге кеңес береді.
Өскемен қаласының мамандандырылған
тергеу сотының бас маман-сот отырысының хатшысы
Садық Гүлнұр