Шығыста Катонқарағай дейтін, табиғатының әсемдігі Швейцариядан да асып кететін әдемі жер бар. Қазір осы «Катонның» аты қайдан шыққаны туралы әртүрлі әңгіме айтылады. «Қатын» деген сөзден шыққан деп жүргендер де бар. 1936 жылға дейінгі карталар мен Закржевскийдің жолжазбасында оның аты «Котан-Карагай» деп ап-анық жазылыпты. Сондықтан оны Қатынқарағай деудің ешқандай реті жоқ. Қазір де бар, осы жерде бұрын топ-топ болып, жіңішке қарағайлар көп өсіпті. Катон (Котон) ойконимі – қазақтың кәдімгі «қотан» деген сөзінен (қойдың қотаны құсап топтанып, дөңгеленіп өскен қарағайдан) келіп шыққан. «Қотан» сөзін кейін орыстар - «котон», «катон» деп бұрмалап жіберген екен..

Жолымбет Мәкіш