2025 жылғы 1 қарашадан бастап Қазақстанда сумен жабдықтау және су бұру қызметтерінің көлемін есептеу бойынша жаңа әдістеме күшіне енеді. Бұл құжат тұрғындар үшін төлем тәртібін өзгертпейді, тек есептеу жүйесін нақтылап, бірыңғай ережелерді қалыптастыруды көздейді, деп хабарлайды Altainews.kz ҚР Өнеркәсіп және құрылыс министрлігіне сілтеме жасап.

Кейбір бұқаралық ақпарат құралдарында жаңа есептеу тәртібі енгізілгеннен кейін қазақстандықтар көршілерінің есебінен суды қымбатырақ төлейді деген жаңсақ пікір тараған еді. Алайда ҚР Өнеркәсіп және құрылыс министрлігі бұл ақпаратты жоққа шығарып, тұрғындарға алаңдауға еш негіз жоқ екенін ресми түрде мәлімдеді.

Министрлік өкілдерінің айтуынша, қабылданған әдістеме төлемнің жаңа түрлерін енгізбейді және су үшін тарифтің өсуіне әкелмейді. Негізгі мақсат — еліміздің барлық өңірінде суды жеткізу және бұру көлемін есептеу тетіктерін бірыңғай стандартқа келтіру, яғни тұтынушы мен су арнасы арасындағы қарым-қатынасты ашық әрі түсінікті ету.

Су есептеу тәртібі бұрынғыдай қалады

Министрлік түсіндіргендей, төлем бұрынғыдай су есептегіш құралдарының көрсеткіштері бойынша жүргізіледі. Негізге тұтынушы мен су арнасы желілерінің шекарасында орнатылған есептегіштің нақты деректері алынады.

Ал су есептегіштері жоқ тұтынушылар үшін төлем мөлшері жергілікті әкімдік бекіткен орташа тұтыну нормалары бойынша есептеледі. Бұл тәжірибе бұрыннан бар және жаңа әдістемеде ол да нақты бекітіліп отыр.

Көппәтерлі тұрғын үйлердің тұрғындары үшін де есептеу тәртібі өзгермейді. Егер үйде жалпыүйлік су есептегіш орнатылған, бірақ кейбір пәтерлерде жеке есептегіш құралдары болмаса, онда жалпы үйлік және жеке көрсеткіштер арасындағы айырмашылық кондоминиум қатысушылары арасында пропорционалды түрде бөлінеді.

Мұндай тәсіл тұрғын үй-коммуналдық салада бұрыннан қолданылып келеді. Енді ол жаңа әдістемеде нақты жазылып, құқықтық тұрғыдан бекітілген. Бұл өзгеріс түсінбеушіліктердің алдын алып, есептеу жүйесін барынша айқын етеді.

Ашықтық пен әділдік – басты қағидат

Өнеркәсіп және құрылыс министрлігі атап өткендей, жаңа әдістеме тұрғындар үшін ешқандай қосымша жүктеме енгізбейді. Керісінше, ол төлем жүйесін барынша ашық, әділ және түсінікті етуге бағытталған.

Құрылыс және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық істері комитеті төрағасының орынбасары Нұрсұлтан Керімқұловтың айтуынша, есептеу қағидаттары өзгермейді, тек қолданыстағы тәртіп жүйеленіп отыр.

Су ақысы өспейді

Министрлік өкілдері суға ақы төлеудің мөлшерлемесі өзгермейтініне кепілдік берді. Тарифтер бұрынғыдай жергілікті атқарушы органдар мен табиғи монополияларды реттеу жөніндегі мемлекеттік орган тарапынан бекітіледі.

Жаңа әдістеме, ең алдымен, тұрғындар арасында жиі туындайтын түсінбеушіліктер мен дау-дамайлардың алдын алу үшін қажет. Әсіресе көппәтерлі тұрғын үйлерде жалпыүйлік есептегіштер мен жеке құрылғылардың көрсеткіштері арасындағы айырмашылық туралы сұрақтар жиі туындайтын. Енді бұл мәселе нақты құқықтық негізде реттеліп отыр.

Бірыңғай әдістеме — бірыңғай тәртіп

Бұған дейін әр өңірде сумен жабдықтау және су бұру көлемін анықтауда түрлі тәсілдер қолданылып келген. Бұл кейде есептеулердің айырмашылығына, түсіндірме берудегі қиындықтарға себеп болатын.

Жаңа әдістеме осы айырмашылықтарды жоюға және елдің барлық аумағында бірдей тәртіп орнатуға мүмкіндік береді. Енді барлық су арналар мен коммуналдық кәсіпорындар су тұтыну көлемін есептеу кезінде бірыңғай әдістемеге сүйенетін болады.

Министрлік атап өткендей, бұл құжат тариф саясатына әсер етпейді, бірақ есеп жүргізу тәртібін біріздендіру арқылы тұтынушылардың құқықтарын қорғауға, коммуналдық қызмет көрсету сапасын арттыруға ықпал етеді.

Нәтижесінде не өзгереді?

1. Төлемнің жаңа түрі енгізілмейді. Барлық есептеу бұрынғы қағидатпен жүргізіледі

2. Тариф өспейді. Жаңа әдістеме бағаға әсер етпейді.

3. Бірыңғай ереже орнатылады. Барлық өңірлерде есеп жүргізу жүйесі бірдей болады.

4. Ашықтық артады. Әрбір тұтынушы не үшін, қандай көлем үшін төлейтінін нақты көре алады.

5. Түсінбеушіліктер азаяды. Жалпыүйлік және жеке есептегіштер арасындағы айырмашылық туралы тәртіп нақты көрсетілген.

Демек, 2025 жылғы 1 қарашадан бастап күшіне енетін жаңа әдістеме – бұл тарифті көтеру немесе жаңа төлем енгізу емес, керісінше, сумен жабдықтау және су бұру қызметтерін есептеу ісін ретке келтіретін, ашықтық пен әділдікке бағытталған құжат.

Өнеркәсіп және құрылыс министрлігі тұрғындарға уайымдауға себеп жоқ екенін ескертіп, «су ақысы өспейді, тек есептеу тәртібі барша өңірлерге бірдей әрі түсінікті болады» деп ресми түрде кепілдік берді.