Әрбір халықтың тарихы, мәдениеті мен рухани әлемі оның сөйлеу дәстүрінде сақталған. Күнделікті қарым-қатынас құралы болумен қатар, ол ұлттың дүниетанымын, салт-дәстүрін, әдет-ғұрпын айқындайтын маңызды белгі саналады. Ана тілі арқылы халық өзінің болмысын, өзіндік ерекшелігін, рухани құндылықтарын әлемге танытады. Сондықтан да ол жай ғана сөздер мен сөйлемдерден құралған жүйе емес, халықтың ең құнды мұрасы, өмір сүруінің өзегі.

Ұлттық мәдениет пен дәстүрді сақтап, болашақ ұрпаққа жеткізуші құрал – ана тілі. Ол ғасырлар бойы қалыптасқан ұлттың ой-сана жүйесін, өмірлік ұстанымдарын, тарихы мен болашағына деген көзқарасын бейнелейді. Мәселен, әрбір сөздің түп-тамыры, оның мәні мен қолданылуы белгілі бір халықтың тұрмыс-тіршілігін, дүниетанымын көрсетеді. Қазақ тіліндегі көптеген сөздер мен тіркестер жай ғана мағына беріп қоймай, ұлттық болмысты сипаттайды. Мысалы, «қонақжайлылық», «жол көрсету», «адасқан адамды дұрыс бағыттау» секілді ұғымдар халқымыздың дәстүрі мен өмір салтын айқындайды.

Тілдік бірлік – халықтың тұтастығының көрінісі. Кез келген мемлекеттің азаматтарын біріктіруші фактор – ортақ сөйлеу мәдениеті. Әр ұлттың өзіндік ерекшелігін көрсететін ең басты белгі – оның ана тілі. Халықтың бірлігі мен елдің болашағы көбіне сол елдегі тіл саясатының дамуымен байланысты. Мысалы, қазақ халқының ұлттық бірегейлігін сақтауда мемлекеттік тілдің рөлі ерекше. Оның әлсіреуі немесе екінші орынға ысырылуы – мәдени мұра мен тарихи сабақтастықтың үзілуіне әкелуі мүмкін.

Ұлттың сөздік қоры – оның рухани байлығының көрсеткіші. Әр халықтың ойлау жүйесі мен салт-дәстүрі оның қолданатын сөз тіркестерінен көрінеді. Қазақ тілі өзінің терең мазмұнды сөздік қорымен ерекшеленеді. Онда ата-бабаларымыздың өмір сүру салты, еңбек дәстүрлері, табиғатпен байланысы көрініс тапқан. Мыңдаған мақал-мәтелдер мен нақыл сөздер халықтың даналығы мен адамгершілік ұстанымдарын бейнелейді.

Атадан балаға мирас болып келе жатқан рухани құндылықтардың бірі – тілдік мәдениет. Сол арқылы ұрпақ тәрбиеленіп, ұлттық сана қалыптасады. Мектепте, отбасында және қоғамда ана тілі арқылы жас буынға адамгершілік құндылықтар мен ұлттық рухты сіңіруге болады. Халықтың сөз өнері мен әдеби мұрасы – тәрбие құралы ғана емес, ұлттың болашаққа апарар жолы.

Бүгінгі таңда ана тілінің маңызын халықаралық деңгейде нығайту басты міндеттердің бірі. Қазақстанның көпұлтты қоғамында мемлекеттік тіл – халықтарды біріктіруші күш. Оның мәртебесін көтеру үшін түрлі шаралар қабылданып, халықаралық деңгейде насихаттау жұмыстары жүргізілуде. Қазақ тілінің әлемдік аренада өзіндік орнын алуы – уақыт еншісіндегі маңызды міндет.

Ана тілі – ұлттың айнасы, тарихының сақтаушысы әрі болашағының кепілі. Ол арқылы халық өз мәдениетін, рухани құндылықтарын ұрпақтан ұрпаққа жеткізеді. Сондықтан оны құрметтеу, дамыту және келешекке мирас ету – әр азаматтың парызы. Ана тілін қадірлеу – өз халқыңды сүюмен тең.

Өскемен қаласының

мамандандырылған

тергеу сотының судьясы

Раймханова З.Р