Дін бүкіл тарихында адамзатпен бірге жүреді. Қоғамның дамуымен дәстүрлі діндердің тұрақты жүйесі қалыптасты, олардың тармақтары жалпыадамзаттық құндылықтарды да, деструктивті көзқарастарды да насихаттайтын бағыттарға бөлінді.

Діни экстремизм мен терроризм бүгінде әлемдегі ең өзекті мәселелердің бірі болып қала береді. Радикалды ағымдардың өкілдері өз идеяларын насихаттау және жақтастарын тарту үшін кез келген мүмкіндіктерді пайдаланады.

Деструктивті идеологияны жастарды экстремистік және террористік ұйымдар қатарына тартудың пәрменді әдістерінің бірі деп атауға болады.

Жастар арасында деструктивті идеологияның танымалдығы оның нақты өмірлік бағдарларының елесін жасау қабілетімен түсіндіріледі. Олар өздерінің маңыздылығын сезіне бастайды, оларға басқа барша адамдардан артықшылық сезімі шабыт береді. Олардың айналасында жайлылық атмосферасы пайда болады, бұл оларға қоғамдағы таңдауын сезінуге мүмкіндік береді.

Бұл идеологияны таратудың әртүрлі тәсілдері, соның ішінде кітаптар, мақалалар, брошюралар бар. Алайда террористік ұйымдардың көпшілігі интернет кеңістігінде жұмыс істейді. Жастар ортасында әлеуметтік желілердің қолжетімділігі мен танымалдылығын ескере отырып, жастардың санасын жаулау олар үшін оңайырақ.

Қазақстан Республикасы әлемдік қоғамдастықтың бір бөлігі болғандықтан, діни экстремизм мен терроризмнің таралу проблемасы біздің елімізді де айналып өтпеді. Жыл басынан бері Қазақстанда бұрын экстремистік әрекетке және терроризмді насихаттауға қатысқан 42 адам ұсталды, екі террористік актінің алдын алды.

Діни экстремизм мен терроризмге қарсы іс-қимыл және оның алдын алу Қазақстанның мемлекеттік саясатының негізгі бағыттарының бірі. Негізгі басымдылық – заңнаманы жетілдіру және мемлекеттің діни бірлестіктермен өзара іс-қимылын реттеу, мемлекет дамуының зайырлылық қағидаттарын нығайту, діни экстремизмге және деструктивті діни ағымдардың қызметіне қарсы іс-қимыл жүйесін дамыту. Осы бағыттардың әрқайсысы бойынша жоспарлы жұмыстар жүргізілуде.

Сарапшылар деструктивті діни ағымдардың ықпалына түспеу үшін қырағы болып, қарым-қатынас шеңберін мұқият таңдап, танысу үшін ұсынылған барлық ақпаратты егжей-тегжейлі талдау қажет екенін атап өтті. Егер материалдың сенімділігіне күмән туындаса, тиісті мамандарға сенім телефоны немесе электронды пошта арқылы хабарласқан дұрыс.

Деструктивті идеологияны таратқаны үшін Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасында әкімшілік және қылмыстық жауапкершілік қарастырылған. Мысалы, миссионерлік қызметпен тіркеусіз (қайта тіркеусіз) айналысуға, сондай-ақ дінтану сараптамасының оң қорытындысынсыз діни әдебиетті, діни мазмұндағы ақпараттық материалдарды және діни мақсаттағы заттарды пайдалануға болмайды, Қазақстан Республикасында тіркелмеген діни бірлестіктердің діни ілімдерін таратуға тыйым салынады. Бұл бұзушылықтар үшін ҚР азаматтарына 100 АЕК мөлшерінде, шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдарға да 100 АЕК мөлшерінде айыппұл салынады.

Неғұрлым ауыр жаза – мүлкі тәркіленіп, бес жылдан тоғыз жылға дейінгі мерзімге бас бостандығынан айыру – терроризмді насихаттағаны немесе терроризм актісін жасауға жария түрде шақырғаны, аталған мазмұндағы материалдарды дайындау, тарату үшін сақтау немесе таратқаны үшін жаза тағайындалады.

Ауырлататын мән-жайлар болған кезде жаза мерзімі ұзартылады. Мүлкі тәркіленіп, адам жеті жылдан 12 жылға дейін бас бостандығынан айырылуы мүмкін.

Қорытындылай келе, қылмыстық әрекеттер үшін жазалауға емес, олардың алдын алуға баса назар аудару керек. Біздің өмірлік құндылықтарымыз бұлдыр болған, тез өзгеретін әлемде балаларымыз бен немерелеріміздің болашағы үшін жауапкершілік әрқайсымызға жүктелетінін есте ұстаған жөн. Дәстүрлі рухани-адамгершілік құндылықтарға сүйене отырып қана біз еліміздегі бейбітшілік пен тұрақтылықтың тірегі болатын жас ұрпақты тәрбиелей аламыз.

Д.Қасенов