Катонқарағай ауданы – бай тарихи мұралары мен археологиялық ескерткіштері мол мәдени орталық. Бұл жер түркі әлемінің алтын бесігі саналатын «Алтай – түркі әлемінің алтын бесігі» халықаралық фестивалінің отаны ғана емес, сонымен қатар атақты жазушылар мен өнер қайраткерлерінің кіндік қаны тамған мекен. Ауданда Қазақстандағы ең ірі ұлттық табиғи парк орналасқан, оның бірегей флорасы мен фаунасы ерекше қорғалатын табиғи аймақ ретінде танымал, - деп хабарлайды Altainews.kz тілшісі.

Катонқарағай марал шаруашылығы мен ара шаруашылығының отаны болып табылады, сондай-ақ экотуризмді дамытуда үлкен әлеуетке ие. Бұл мекен – шабыт беретін, өнер мен шығармашылыққа жетелейтін ерекше рухани күшке толы қасиетті жер. Соңғы жылдары Катонқарағай өңіріне деген қызығушылық тек қазақстандықтардың ғана емес, шетелдік туристердің, серіктестер мен ғалымдардың тарапынан да арта түсті. Туризмнің дамуы, әсіресе экологиялық бағыттағы жобалар, аудандағы жергілікті халықтың әлеуметтік жағдайына оң ықпалын тигізуде.

Аудандағы Катонқарағай мемлекеттік ұлттық табиғи паркінде 680 шақырымды құрайтын 14 экологиялық маршрут пен туристік жолдар ұйымдастырылған. Бұл табиғат аясына, Шығыс Қазақстанның тұмса табиғатын көруге ұмтылған туристердің сүйікті орнына айналды. Туризмнің дамуына аудандағы Берел қорғаны, Рахман қайнарлары және басқа да қасиетті орындардың танымалдығы да ықпал етеді. 2023 жылы Катон-Қарағайда «Қонақ отбасы» атты жоба алғаш рет жүзеге асты. Бұл жоба аясында 68 оқушы жаз мезгілінде жергілікті отбасыларға орналастырылып, қазақ тілін табиғи ортада үйрену мүмкіндігіне ие болды. Сонымен қатар, олардың жергілікті мәдениетпен, тарихпен және табиғат байлығымен танысуы туристік тартымдылықты арттыра түсті.

Агросектордың жаңартылуы

Бүгінгі күні Катонқарағай ауданының экономикасында басты саласы да ауыл шаруашылығы болып табылады. Осы салада ауыл тұрғындарына «Ауыл аманаты» мемлекеттік бағдарламасы көмектесуде. Бұл бағдарлама Қазақстанның барлық өңірлерінде кең таралған. Өткен жылы пилоттық жоба өзінің тиімділігі мен сұранысына сай болғанын көрсетті. 2023 жылы осы бағдарлама аясында 355,4 миллион теңгеге 46 жоба қаржыландырылды. Биылғы жылы «Ауыл аманаты» бағдарламасы аясында жалпы құны 250 миллион теңге болатын 49 жобаны жүзеге асырылды. Мақсат – тұрғындардың табысын арттыру және кооперацияны дамыту.

Ауыл тұрғындары инвестицияларды тарту және тиімді игеру мәселесіне үлкен көңіл бөледі. 2023 жылы негізгі капиталға инвестициялар көлемі 11,6 миллиард теңгені құрады, бұл өткен жылмен салыстырғанда 111,7 пайызға артық. Ауылшаруашылық техникаларын жаңарту және заманауи жабдықтар сатып алу үшін көптеген қаражат жұмсалады.

БРЕНДТІ САЛАЛАР

Ауданда 11 шаруашылықта 4 357 марал мен еркек марал өсіріледі. Бұл Қазақстандағы ең үлкен марал басы және биыл 2,5 тонна маралдың мүйізі алынған. Катонқарағай ауданында өсірілген бал мен қымыз да туристер үшін ерекше қызығушылық тудырады. Бұл өнімдер жергілікті дастарханның ажырамас бөлігі болып табылады.

Ауданда 343 ара шаруашылығы бар, олар 250 тонна бал өндірді. 70 шаруашылықта 450 тонна қымыз дайындалады.

КАТОН-КАРАГАЙДЫҢ ТУРИСТІК ҚЫЗЫҒУШЫЛЫҒЫ

Катонқарағай мемлекеттік ұлттық табиғи паркінде 680 километрге созылған 14 экологиялық маршрут пен туристік жолдар ұйымдастырылған. Бұл жерде табиғатты көруге және шығыс Қазақстанның алғашқы табиғи ландшафттарын сезінуге ұмтылған туристер көп.

Туристердің келуі соңғы жылдары артты, 2023 жылы туринформорталықты 2 745 туристі, оның ішінде Қытай, Ресей, Испания, Франция, Канада, Нидерланды және басқа елдерден келген адамдар тамашалады.

2023 жылы «Гостевая семья» жобасы алғаш рет іске қосылды. 68 қала оқушысы Катонқарағай ауданының отбасыларында казах тілін үйреніп, аймақтың өзіндік мәдениеті, тарихы және табиғатымен танысты. Бұл тәжірибе басқа облыстарда да енгізілмек.

Ауданда көптеген мәдени нысандар жаңартылуда. Мысалы, Топкайын ауылында қазақ әдебиетінің көрнекті өкілі Калихан Искактың құрметіне жаңа мәдениет үйі ашылды. Чингистай ауылында Оралхан Бөкейдің әдебиеттегі қызметіне арналған үй-музей салынды.

ТУРИЗМДІҢ ТУРАЛЫ ОЙЛАР

Катонқарағай ауданының туризмнің дамуына көңіл бөлуі тұрғындардың өміріне оң әсер етеді. Әсіресе ауылдардағы жағдай жақсарып, жаңа жұмыс орындары ашылады. Бұл тұрғындардың экономикалық жағдайын жақсартып, аймақта демографиялық жағдайды жақсартуға мүмкіндік береді. Туризмнің дамуы инфрақұрылымның жақсаруына, жолдардың жөнделуіне, әлеуметтік қызметтердің көбеюіне әкеледі.

Өткен жылдары «Одноэтажный Восток» бағдарламасы аясында ауылдарда жаңа тұрғын үйлер салынған. Мысалы, соңғы үш жылда аудан орталығында 32 пәтерлі тұрғын үйлер тұрғызылды.

Бұдан басқа, ауданның әкімдігі мен облыс әкімшілігі жаңа жобаларды жүзеге асырып, инфрақұрылымды жақсарту мен әлеуметтік-мәдени нысандарды салуды жоспарлауда.

Катонқарағай ауданы экотуризмнің болашағы зор аймақтардың бірі болып табылады. Мұнда туризмді дамытуға бағытталған жобалар тек экономикаға ғана емес, жергілікті тұрғындардың әл-ауқатына да үлкен ықпал етуде.