KZ
Өскемен
-19°
плотный туман Штиль
526.11 542.31 4.76

Тарбағатай ауданы табысты жобаларды таған етіп отыр

15.12.2024, 19:00 278 Гульжан Мусина

Еліміздің дамуында ауылдың орны бөлек екеніне талас жоқ. Исі қазақтың құт мекеніне айналған ауылдан талай тұлғалар мен таланттар түлеп ұшқан. Қазақы қаймағы бұзылмаған сондай аудандардың бірі – Тарбағатай. Жаңа құрылған ауданның бұл күнде экономикасы дамып, әлеуеті артып келе жатыр, деп хабарлайды  Altainews.kz  тілшісі.

Жұрт қалаға сабылмайды енді

Денсаулығы сыр берген жан дертіне дауа, еміне шипа іздеп ауылдан қалаға сабылатын бұрын. Оның үстіне кейінгі жылдары жол жөндеу жұмыстарына байланысты шалғайдағы аудан жұртының облыс орталығына қатынауы да қиындап кеткен. Ұзақ жылдар бойы көпшіліктің жанына батқан Омбы – Майқапшағай жолында науқас түгілі сау адамның көлікпен жүруі қиямет-қайым. Бүгінде ауыл медицинасын дамыту арқылы бұл мәселенің де түйіні шешіле бастағандай. Қалай дейсіз бе? Басы ауырып, балтыры сыздаған ел енді жол азабын тартып қалаға сабылмай, кейбір медициналық қызметті ауданның өзінде-ақ ала беретін болды.

– Екі жыл ішінде бүгінде медициналық мекемелері жоқ 650 ауылда медициналық және фельдшерлік-акушерлік пункттер салынып, толық жарақтандырылады. Осылайша, мемлекет миллионнан аса азаматтың алғашқы медициналық-сани­тарлық көмекке қол жеткізуін қамта­масыз етеді. Ұлттық жоба аясында 32 аудандық аурухана жаңғыртылып, ауданаралық көпсалалы мекемелер болып қайта құрылмақ. Оларда инсульт орталықтары, хирургия, реанимация және оңалту бөлімшелері пайда болады. Бұл төрт миллионнан аса азамат үшін медициналық қызметтердің сапасын арттыруға мүмкіндік береді. Бұдан басқа, телемедицина дамытылады, ол шалғай аудандардың тұрғындарына білікті көмек көрсетуге жол ашады, – деген ел Президенті өзінің халыққа Жолдауында.

Содан бері ілкімді іс-шаралар дереу қолға алынып, ауылдағы ағайын бұл оң өзгерісті сезіне бастады. Себебі ауруха­на түгілі стационар да жоқ, ақ халатты жанға зәру шал­ғайдағы кейбір ауылдарда медициналық мекемелер бой көтеріп, қажетті құралдармен қамтамасыз етіле бастады. Тарбағатай ауданында бұл тұрғыдан қарқынды жұмыс атқарылып жатыр. Былтыр алты ауылда салынған заманауи медициналық пункт бұл сөзімізге дәлел бола алады.

– Былтыр «Ауыл медицинасын қайта жаңғырту» ұлттық жобасы аясында алты елді мекенде, атап айтқанда, Шолақорда, Ахметбұлақ, Жаңаталап, Шорға, Қазақстан, Ақмектепте жаңа медициналық пункт бой көтерді. Сондай-ақ «Ауыл – ел бесігі» бағдарламасы аясында Құйған және Тәуке ауылдарының тозығы жеткен медицина ғимараттарына күрделі жөндеу жүргізілді, – деді аудан әкімі Дархан Жөргекбаев.

Ал биыл тағы үш ауылда медициналық пункт салу жоспарланған.

– Қазір Байтоғас, Асусай және Жамбыл ауылдарында медпунктер жыл соңына дейін ел игілігіне берілуге тиіс, – деді Тарбағатай аудандық тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық, жолаушылар көлігі, автомобиль жолдары, құрылыс және тұрғын үй инспекциясы бөлімінің басшысы Серік Советұлы.

Биыл Тарбағатайда денсаулық сақтау саласындағы төрт жобаны жүзеге асыруға 1 043,9 млн теңге қаражат бөлінген. Оның ішінде 453,9 млн теңгеге аудандық ауруханаға компьютерлік томография (КТ) аппаратын орнату жоспарлануда. Аудан басшысының айтуынша, бұл заманауи қондырғы арқылы медициналық туризмді дамытуға мүмкіндік туады.

– Жақын арада аудандық ауруханаға КТ аппаратын сатып алмақпыз. Осылайша, біз өзіміздің ғана емес, жақын маңдағы аудандардың тұрғындарына қызмет көрсетіп, медициналық туризмді дамытамыз. Қазірдің өзінде аудандық аурухананың хирургтері пациенттерді облыс орталығына жібермей, күрделі оталарды өздері жасайды. Биыл алғаш рет анестезиямен фиброколоноскопиялық зерттеулер де жүргізілді, – деді Дархан Шомпайұлы.

Сондай-ақ Тұғыл ауылындағы дәрігерлік амбулаторияға күрделі жөндеу жұмыстарын жүргізу де жоспарланған.

Естеріңізге сала кетейік, өткен жылдың аяғында аудандық аурухананың перзентхана бөліміне күрделі жөндеу жүргізіліп, заманауи құрылғылармен жабдықталған болатын. Бұл күнді тарбағатайлықтар ұзақ күтті, рас. Себебі бұған дейін жүкті әйелдерге облыс орталығына баруға тура келетін. Қазір алыс жол жүрмей-ақ соңғы үлгідегі ІІ деңгейлі заманауи медициналық аппараттармен жабдықталған перзентханада сәбилерін бауырына баса алады. Адам жанының арашашысы саналатын дәрігерлер де алыс-жақын шетелден біліктілігін арттырып келіп жатыр. Мұндай жұмыстар алдағы уақытта да жалғасын таба бермек. Қарайған жұрттың дені сау болса, елдің ертеңі де баянды болмақ.

Тұрғын үй құрылысы қарқынды

Қазір аудан бойынша баспана кезегінде 236 адам тұр. Оның ішінде көпбалалы және аз қамтылған отбасылар, мемлекеттік және бюджеттік сала қызметкерлері, тұрғын үйі апаттық деп танылғандар және жетім балалар бар. Аудан әкімдігі кезекті қысқарту мақсатында биыл «Бір қабатты Шығыс» бағдарламасы аясында 62 баспананың құрылысы жоспарланып отырғанын жеткізді.

Билік өкілдерінің айтуынша, баспана тек аудан орталығында емес, халықтың сұранысына байланысты ауылдарда да салынбақ. Мәселен, Ақжарда – 54, Жаңаауылда – екі, Маңырақта – екі, Қарасу және Байтоғас ауылдарының әрқайсында екі үйден салу көзделген.

– Былтыр 27 отбасы Тәуелсіздік күні қарсаңында баспаналы болған. Бұл тұрғын үйлер сұранысы жоғары Ақжар, Қарасу, Маңырақ және Тұғыл ауылдарында салынған. Мұны мемлекет тарапынан жасалып жатқан үлкен көмек деп түсіну керек. Көпбалалы отбасыларға қазір жақсы жағдайлар жасалып жатыр. Бұл – кішкентай бүлдіршіндердің жарқын болашағының кепілі, – деді аудан әкімі Дархан Жөргекбаев.

Айта кету керек, 2022 жылы ауданда 177,6 млн теңгеге жеті баспана салынса, 2023 жылы бұл көрсеткіш төрт есе өсіп,  27 үй бой көтерген. Ол үйлер көпбалалы және аз қамтылған отбасыларға табысталған. Жаңа үйлер заман талабына сай салынған, жылыту пешіне арнайы бөлмесі бар, орталықтандырылған ауызсуға қосылған, кәріз құдығы, жуынатын бөлмесі қарастырылған.

Дамудың бір тетігі – кооператив құру

Жоғарыда мемлекеттің, облыстың дамуында ауылдың рөлі зор екенін атап өткен болатынбыз. Ал шағын ғана ауылдың дамуының айқын көрсеткіші – ауыл шаруашылығы.

– Ауыл шаруашылығын дамыту – өзекті мәселенің бірі. Бұл саладағы жағдай мемлекеттің азық-түлік қауіпсіздігіне тікелей әсер етеді, – деген болатын ел Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев еліміздің ауыл шаруашылығы туралы айтқанда.

Қазір елімізде бұл саланы дамыту жолдары қарастырылып, түрлі мүмкіндіктерге жол ашылуда.

Тарбағатай ауданында негізгі табыс көзі мал шаруашылығы мен балық шаруашылығы екені белгілі. Бүгінде «Ауыл аманаты» жобасы бейнетқор шаруа қауымына жаңа мүмкіндіктер ұсынып отыр.

– Нәтижесінде ауылшаруашылық кооперативтерінің мүмкіндіктері кеңейді. Алдағы уақытта Тарбағатай ауданының табиғи өнімдері бәсекеге қабілетті, жоғары сапада өндіріліп, отандық өнім ретінде тұтынушыларға ұсынылатын болады. Әрине, бұл жоспар бір-екі жылда жүзеге асырыла салатын оңай шаруа емес. Алдымен кооперативтер құру керек. Биылғы бірінші жартыжылдықта қосымша төрт ауылшаруашылық кооперативі құрылып, кооперативтер мен жеке тұлғалардың атынан қаржы алуға 100 өтініш берілген. «Ауыл аманаты» бағдарламасы арқылы төмендетілген 2,5% несие алу мақсатында тиісті жұмыстар атқарылды. Бүгінгі күнде жалпы сомасы 332,0 млн теңгеге 48 жоба мақұлданып, 154,0 млн теңгенің 13 жобасы несиелендіру бағдарламасы бойынша қаржыландырылды, – дейді аудан әкімі.

Аудандағы тозығы жеткен «Қандысу» су қоймасының жағдайы көпке мәлім. Егістік алқабында суды үнемді пайдаланудың маңызы зор. Осыны ескерген тарбағатайлықтар су үнемдеу технологиясының тиімділігін көру үшін жаңбырлатып суару құрылғыларын орнатып жатыр.

– Қазір Жетіарал ауылында құдық қазу жұмыстары басталып кеткен, сол арқылы 400 гектар жерді жаңбырлатып суаруды көздеп отырмыз. Оның жанындағы 150 гектар жерге тамшылатып суару технологиясын қолдану жоспарда бар. Біздің кәсіпкерлер Семей қаласындағы осы технологияны қолданатын шаруа қожалықтарымен тәжірибе алмасып қайтты. Көршілес Зайсан ауданының кәсіпкерлері тамшылатып суарудың құрал-жабдықтарын жасауды қолға алып жатыр. Ол да бізге оң әсерін тигізеді. Яғни, сол шағын цехпен бірігіп жұмыс жүргіземіз, – деді Дархан Шомпайұлы. 

Биыл «Қызылбұлақ» кооперативі жоңышқа және бидай екпек. Олар гектарынан 20 центнер өнім алуды көздеп отыр. Ол үшін жаңбырлатып суару әдісін пайдаланбақ, сөйтіп мол өнім алмақ.

Ауыл шаруашылығын дамыту – мемлекетті дамыту, елдің келешегін ойлау. Түйіндей келе айтарымыз, қазақ ауылға кіндігінен байланған. Ауылдағы қай саланың болмасын дамуы халықтың жағдайын жақсартып, еңсесін тіктей түсері сөзсіз. Тарихы терең, тамырлы өлке Тарбағатайды ары қарай түлете түсу үшін кешенді шаралар әлі де атқарыла береді.

 

Біздің Instagram парақшамызға жазылыңыз

Жаңалықтарды ең бірінші болып оқыңыз

жазылу