Өскемендегі ұн тарту комбинаты күн сайын 160 тонна дайын өнім шығарады және бір мезгілде шамамен 45 мың тонна астық қабылдап, өңдеуге және сақтауға мүмкіндік беретін өндірістік қуатқа ие, деп хабарлайды  Altainews.kz тілшісі.

Комбинаттың негізгі қызметі «Ақмарал» сауда маркасымен ұн өндірісі болып табылады. Ұн арнайы орауыштарға салынып, өңірдің және республика ішкі нарығына, сондай-ақ түрлі елдерге экспортқа жөнелту үшін дайындалады.

«Өскемен ұн тарту комбинаты» ЖШС - өңірдегі маңызды өндірістік кәсіпорындардың бірі. Бидай өңдеу өнеркәсібінде өзіндік орны бар комбинат жылына 40 мың тоннаға дейін арпа-бидай, 10 мың тоннаға дейін күнбағыс сақтайды.

Өскемендегі ұн тарту комбинатында ұжым жұмысы үздіксіз технологиялық процесті қамтамасыз ету үшін ұйымдастырылған: шикізатты қабылдау, оны өңдеу және дайын өнімді тиеу. Өндірістік-технологиялық зертхананың басшысы Жания Бекбаеваның айтуынша, сырттай технологиялық схема қарапайым көрінгенімен, ол өте тиімді. Астықты өңдеу және ұн шығару, сондай-ақ сақтау үшін қабылданатын астықпен жұмыс істеу үрдістері біршама ұқсас, себебі оларға тексеру және талдау бойынша қойылатын талаптар барлық стандарттарға сәйкес келеді.

«Өскемен ұн тарту комбинаты» ЖШС өндірістік-технологиялық зертхана басшысы Жәния Бекбаеваның айтуынша, кәсіпорын астық сақтау, оны ұнға тарту жұмыстарымен айналысады. Мұнда астықтың сапасын тексеру, оны тазалау, сақтау және ұн тарту кезеңдері мұқият бақыланады.

Автокөлік зертханаға келген кезде, жүк көлігінің жүксалғышынан астықтың механикалық сынамасы алынып, бірнеше негізгі көрсеткіштер бойынша экспресс-анализ жасалады. Қазіргі заманғы құралдар астықтың бастапқы параметрлерін дәл анықтауға мүмкіндік береді, кейін бұл деректер басқа зертханалық зерттеулермен расталады.

Астықтың әрі қарайғы жолы оның бағытына байланысты: ұн тартуға немесе сақтау үшін жөнелтілуі мүмкін. Астықтың келесі процесі де оның нақты мақсаттарына байланысты – ол тұқым ретінде көктемгі дала жұмыстарында қолданылуы немесе ішкі және сыртқы нарыққа сату үшін сақталуы мүмкін.

Өндіріс орнындағы сақтауға арналған үш цехта екі элеватор, бір қосымша корпус және үш кептіру агрегаты жұмыс істеп тұр.

Бүгінде өнеркәсіптік технологиялардың дамуына байланысты комбинаттың өндірістік қуаты ұлғайып, заманауи құрал-жабдықтармен жабдықталған. Бұл өз кезегінде өнім сапасын арттыруға мүмкіндік берді. Мәселен, замануи құрылғы астықтың ылғалдылығын, ақуызы мен глютенін небәрі 30 секундта анықтап береді.

Өңірдің ғана емес, еліміздің азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз етуге өз үлесін қосып отырған комбинат жыл сайын мыңдаған тонна бидайды өңдеп, бірінші, екінші және жоғары сұрыпты «Ақмарал» ұнын және «Қазақстан» ұнын  шығарады.

Өнімдері тек елімізге ғана емес, жақын шетелдерге де жеткізілуде.

«Ауа райының қолайлы болуына байланысты биыл астық көлемі  көп. Арпа, бидай, күнбағыс дәндері құрғақ, таза, сапасы жақсы. Ұнға жарайтын үшінші класты бидай жеткілікті. Комбинатта тәулігіне 160 тонна бидай тартылады. Одан 120 тоннадай ұн шығады»,-деді Жәния Бекбаева.Сырттай қарағанда, егіншілер астықты сақтау үшін қандай әдіс қолданатыны және оны қайтадан қалай алады деген сұрақ туындайды. Себебі астық біртекті өнім болып табылады: бір вагон немесе жүк көлігінен түсірілген партия басқа бір партиядан еш айырмашылығы жоқ, әрі дәндер сыртқы түрі, пішіні немесе салмағы бойынша бірдей емес.

Олар астықты сақтаудың ғылым екенін атап өтеді, себебі ол тірі организм сияқты үнемі бақылауды және қатаң назарды талап етеді. Астықты элеваторға қойып, уақытша ұмытып қою жеткіліксіз сияқты көрінуі мүмкін. Бірақ егіншілердің көмекке жүгінуі, астықты қабылдаудың барлық мәселелері сақтауға алынғаннан кейін ғана басталады.

Сондай-ақ, бірнеше жыл бұрын комбинат астықты кептіруге арналған қондырғыларды дәстүрлі дизель отынынан табиғи газға ауыстырды, бұл бірнеше себептер бойынша тиімді болды.

«Алдымен экологиялық аспектілерді ескеру қажет», – дейді зертхана басшысы. – Дизель отыны мен газды энергия көзі ретінде қолданудың айырмашылығы зор. Газ қолдану атмосфераға шығарылатын ластаушы заттарды айтарлықтай азайтады. Сонымен қатар, газ өндірістік ғимараттарды жылытуға қолданылады, бұл да шығарындыларды төмендетуге көмектеседі. Газ дизель отынынан арзан және оны маусымдық кезеңде қажетті көлемде алу да оңайырақ».

Қазіргі аграрлық маусымның ерекшеліктері неде? Өндірушілердің айтуынша, жағдай былтырғымен салыстырғанда түбегейлі өзгерген. Өткен жылы күз бойы толассыз жауған жаңбырлар болғанын еске алсақ, ұн тарту комбинаты алдында астық пен майлы дақылдармен жүк көліктерінің ұзын кезектері тұратын. Астықтың жоғары ылғалдылығы оны кептіруді талап етті, сондықтан комбинат ұжымы егіншілерге көмек көрсету үшін өз уақытын аямай жұмыс істеді.

Комбинат қызметкерлері жыл сайын астықтың тазалығы артып келе жатқанын айтады, оны қосымша тазалауды және өңдеуді талап етпейді. Бұл өз кезегінде Шығыс Қазақстан облысының көптеген шаруашылықтарының астықты сақтау қуаттарын, қоймаларды және астық кептіру цехтарын салуына байланысты болып отыр.

Өз тарапынан, өңдеушілер жаңа қызмет түрлерін енгізуге тырысады. Мысалы, жақында майлы дақылдарды өңдеу үшін жаңа кешен салынды, ол 9 мың тонна рапс немесе 6 мың тонна күнбағыс қабылдап, тұқымдарды тазалап, сепкіні арналған орамға салады. Бүкіл процесс толықтай автоматтандырылған, мұнда астықты қабылдаудан бастап, теміржол вагондарына тиеуге дейінгі барлық кезеңдер қамтылған.