Қазақстанның шалғай аудандарында интернетке қолжетімділік мәселесі өзекті күйінде қалып отыр. Әсіресе, Шығыс Қазақстан облысындағы ауыл тұрғындары цифрлық қызметтер мен заманауи байланыс құралдарына қол жеткізу үшін көп жылдан бері сапалы интернеттің орнатылуын күтуде.

Осы проблеманы шешу мақсатында аймақта бірқатар нақты қадамдар жасалып, ауқымды жобалар жүзеге асырылуда, деп хабарлайды Altainews.kz тілшісі.   

2023 жылы 45 ауылдық елді мекен интернетке қосылды. Олардың ішінде 9 ауылда «KazSat» геостационарлық спутниктерінің негізінде Wi-Fi нүктелері орнатылып, іске қосылды. Бұл нүктелер секундына 10 Мбит-қа дейінгі жылдамдықты қамтамасыз етеді және радиусы 50 метр аумақты қамтиды. Мұндай шешімдер шалғайда орналасқан, халық саны аз елді мекендер үшін оңтайлы болып отыр. 

Сонымен қатар, облыс бюджеті есебінен 18 антенна-діңгекті құрылыс (АДҚ) жобасы қолға алынды. Бұл мобильді интернет сапасын арттыруға бағытталған. Қазіргі таңда Глубокое ауданының Зимовье, Ұлан ауданының Жоғарғы Тайынты, Катонқарағай ауданының Топқайың, Шемонаиха ауданының Үлкен өзені сияқты ауылдарда құрылыс аяқталу сатысында тұр. Байланыс операторлары жабдықтарын орнатқан соң, бұл елді мекендер сапалы мобильді интернетке қосылады. 

Интернетке қосу кезінде мемлекет пен жекеменшік компаниялар арасындағы серіктестік маңызды рөл атқарады. Мысалы, «Кар-Тел» және «Starlink» компанияларымен келісімшарттар негізінде Марқакөл, Катонқарағай, Үлкен Нарын аудандарындағы ауылдарға интернет орнату жұмыстары жүргізілуде. Әсіресе, «Starlink» спутниктік интернеті шалғай және таулы аудандар үшін тиімді шешім болды. 

Облыстағы 344 мектептің 161-інде «Starlink» спутниктік интернет орнатылды. Бұл білім беру сапасын арттыруға елеулі үлес қосты. Дегенмен, 40 мектепте әлі де әлсіз интернет мәселесі бар. Бұл проблема 2025 жылға қарай толығымен шешіледі деп жоспарланып отыр. 

Мектептерді интернетпен қамтамасыз ету арқылы оқушылар қашықтан білім алу мүмкіндігіне ие болды. Бұл ауылдық жерлердегі білім беру деңгейін қалалық мектептермен теңестіруге мүмкіндік береді. 

Республикалық жол картасына сәйкес, 2027 жылдың соңына дейін барлық елді мекендерді интернетпен қамтамасыз ету міндеті қойылған. Алайда, Шығыс Қазақстан облысының әкімдігі бұл мерзімді 2025 жылға дейін қысқартуды жоспарлап отыр. Бүгінгі таңда интернетсіз қалған 139 елді мекеннің басым бөлігі таулы және оқшауланған аудандарда орналасқан. 

2024-2025 жылдары интернет инфрақұрылымын дамыту қарқыны артады. Жоспарланған жұмыстардың нәтижесінде облыстағы барлық ауылдық елді мекендер сапалы интернетке қол жеткізеді. 

Интернетті қолжетімді ету өңір тұрғындарына мемлекеттік қызметтерді онлайн алу, электронды сауданы дамыту, қашықтан білім алу және медицина қызметтерін пайдалануға мүмкіндік береді. Сонымен қатар, бұл ауыл шаруашылығы мен шағын бизнесті дамытуға да ықпал етеді. 

Шығыс Қазақстан облысында интернетке қолжетімділік мәселесін шешу мақсатында нақты жұмыстар атқарылуда. Әкімдіктің деректері мен серіктес компаниялардың көмегі арқылы шалғай аудандарда да сапалы байланыс орнатылады деп күтілуде. Алдағы бірнеше жыл ішінде бұл проблема толығымен шешіліп, өңір тұрғындары цифрлық игіліктерді толық пайдалана алады.

 Анықтама: 350 ауылдық елді мекеннің (АЕМ) 197-сінде (халық саны 219 мың адам немесе халықтың 88,5%) интернет желісіне қолжетімділік бар (2022 жылы – 146 АЕМ, 2023 жылы – 168 АЕМ), оның ішінде халық саны 6936 адам болатын 29 АЕМ ағымдағы жылы қамтамасыз етілген.