Жуырда Алматыда өткен Еуразиялық сауданың 19-шы конгресінде NielsenIQ бөлшек сауда желілерінің директоры Лейла Мұсатаева Орталық Азияда соңғы кездері болып жатқан және тұтынушылардың мінез-құлқына әсер ететін үрдістер туралы айтты, деп хабарлайды Altainews.kz тілшісі.

Ол алдағы екі жылда Орталық Азия елдеріндегі ЖІӨ өсу үрдісі әлемдік деңгейден жоғары болатынын айтып, екінші тенденция ретінде тұтыну бағасының инфляциясын атады. Спикердің айтуынша, 2022 жылы Қазақстанда ол 14,6 пайызды құраса, алдағы екі жылда инфляция деңгейі төмендейді деп күтілуде, бұл экономиканың дамуы үшін жағымды жағдай, бірақ Қазақстан мен Өзбекстанда қысым сақталады. Жалпы, жаһандық экономика 2024 жылдың соңына дейін тоқырауда болады.

Сондай-ақ, Орталық Азия елдеріндегі халық санының өсу қарқыны жаһандық деңгейден жоғары, 2006 жылы жаһандық көрсеткіштерден аса бастады, ал 2023 жылы 1,46%-ды құрады. Бұл үрдіс алдағы уақытта да жалғасын табады.

Қазақстандық респонденттердің 49,7%-ы жыл ішінде қаржылық жағдайы жақсарады деп күтеді. Өткен жылы олардың пайызы жоғары болып, 54 пайызды құраған. Өзбекстанда бұл көрсеткіш 58,5-тен 63,5 пайызға өскен. Қырғызстан мен Тәжікстанда сәйкесінше 59-дан 54,7%-ға және 65,8-ден 63,2%-ға төмендеді.

Сатып алушылар үшін алаңдаушылық тудырған негізгі себептер жылдам жүретін тұтыну тауарлары – 31%, несие – 28% және денсаулық – 25% қымбаттауы болды.

Тұрақсыз қаржылық жағдай, инфляция, бағаның өсуі сатып алушылардың мінез-құлқын өзгертуде, олар барған сайын ұтымды бола бастады, өткен жылы 45% басқа брендтерге ауысты, ал Қазақстан халқының 73% үнемдеуге көшті.

«Қазақстан тұрғындары 2024 жылдың бірінші тоқсанында ең көп ақшаны киім-кешек сатып алуға, сондай-ақ үйден тыс тамақ пен ойын-сауыққа үнемдеді. 49% компьютер, телефон және басқа да жабдықтарды сатып алуды кейінге қалдырды.

Үнемдеу стратегиялары:

• тек қажет нәрсені сатып алу, сәнді тауарларға шығындарды азайту – 53%;
• акциялар мен жеңілдіктерді іздеу – 30%;
• жалпы алғанда олар аз сатып алады – 24%;
• жаппай сатып алу – 19%;
• арзанырақ брендтерге көшу – 15%.

«Жалпы алғанда, сатып алушылардың 76%-ы бағаның өсуіне төтеп беру үшін сатып алу тәсілі мен тауар ассортиментін өзгертуде», – деп атап өтті Лейла Мұсатаева.