Бүгінгі таңда еліміздегі кітапхана жүйесі қалай дамуда? Кітапханалардың жаңа технологиялармен қамтамасыз етілу деңгейі қандай? Кітапханаларды цифрландыру мәселесі қалай іске асып жатыр?

Осы мәселелер Өскемендегі Оралхан Бөкей атындағы орталық қалалық кітапханада өткен «Кітапхана – ХХІ ғасырдағы сауаттылық түрлерін қозғаушы күш» атты кітапханашылардың республикалық конференциясында кеңінен қозғалды, деп хабарлайды Altaynews тілшісі.

Конференцияға Абай, Түркістан, Жамбыл, Павлодар, Қостанай облыстары мен Астана қаласының кітапхана мамандары қатысты.

Қатысушыларды облыстық мәдениет басқармасы басшысының орынбасары Самат Қасенов пен Өскемен қаласы әкімінің орынбасары Ирина Смит құттықтап, шырайлы Шығыс жерінде өтіп жатқан осынау келелі жиынның жұмысына сәттілік тіледі. Сондай-ақ АҚШ-тың Остин қаласындағы Техас университетінің кітапхана ісі жөніндегі профессоры Дэвид Ланкес те қашықтан қосылып, конференцияға қатысушыларға жылы лебізін білдірді.

Шара барысында кітапханашылар Өскемендегі Оралхан Бөкей атындағы қалалық кітапхана қызметіне енгізіліп жатқан заманауи технология түрлерімен, жүзеге асырылған жаңа жобалармен танысты. Кітапханашыларға әсіресе «VR киіз үй» мен «IT arular mеktebi» сынды жобалар қатты ұнады. Сондай-ақ олар қазақ тілінде ауызекі сөйлеуді үйрететін «Кел, сөйлесейік» клубының, жеті атаны білуге насихаттайтын «Ататек» бағдарламасымен танысып, «Оюлар сөйлейді» көрмесін тамашалады.

Ал түстен кейін «Қазақстан кітапханаларының келешегі және болашақ кітапханалар» атты дөңгелек үстелге қатысып, түйткілді мәселелерді ортаға салды.

Осы орайда біз Қазақстандағы кітапхана саласы, оның бүгінгі таңдағы беталысы, жалпы, кітап оқу туралы жазушы, Мемлекеттік сыйлықтың иегері Әлібек Асқаровпен тілдескен болатынбыз:

– Тәуелсіздіктің алғашқы жылдары біздің қоғамда үлкен бір қателік кетті. Нарықтың заңы осы екен деп барлығын құрта бастадық. Соның ішінде ауылдағы мәдениет үйлерін, кітапханаларды құртқанымыз дұрыс болмады. Сол кезде тіпті шалғайдағы кішкентай ауылдарда да кітапханалар болып еді. Нарық заманында мәдениет үйлері мен кітапханаларды ұстап тұруды қиынсындық. Совхоздар да тарап жатты.  Ауылдағы МТС-тер де қысқартудың құрбаны болды. Ауылда бір қойды екі-үш бөтелке араққа айырбастаған заман да өтті. Оның барлығы әлі күнге дейін көз алдымызда. Біз осылай кітапхана жүйесін құртып алдық. Сол ауылдағы жабылып қалған кітапханалардағы кітаптардың қайда кеткенін білмей де қалдық. Катонқарағайдағы өзімнің Ақмарал дейтін ауылымда да кішкентай кітапхана бар еді, жақсы кітаптар көп болатын. Соның барлығы қайда кетті? Кейін есімізді жиғандай болдық. Елімізде 2000 жыл Мәдениетті қолдау жылы болып жарияланды.  Осы жылдың аясында сонау тоқсаныншы жылдары тиын-тебенге сатылып кеткен мәдениет үйлері мен кітапхана ғимараттарын қайтадан қайтаруға тырыстық. Бірақ быт-шыты шығып кеткен дүниенің басын қайтадан құрау қиын екен.

Жалпы, Шығыстағы кітапхана ісі саласының ілгері басуына Өскемендегі осы Оралхан Бөкей атындағы қалалық кітапхананың директоры Хабиба Ақжігітованың сіңірген еңбегі зор. А.Пушкин атындағы облыстық кітапхананың басшысы болып тұрған кезінде ол өте белсенді жұмыс істеді. Мен 2012 жылы Астанадағы Ұлттық академиялық кітапхананы басқарып, 2014 жылы Алматыдағы Ұлттық кітапхананың бас директоры болған кезімде осы Шығыстан көп нәрсе үйрендік. Біз әлі тіпті ойланбаған дүниені Шығыста Хабиба Мырзаханқызы сарт еткізіп  істеп жататын. Кітапхана саласына QR кодтан бастап біраз жаңалықты енгізді. Ғаламтор дегеніңіз де ең алдымен Шығыстың кітапханаларының төрінен орын алды. Тіпті кейде Хабиба Мырзаханқызы Мәскеуде жоқ жаңалықты енгізіп жататын. Мәскеулік ғалымдардың өзі мұны мойындап отыратын. Хабибаның осындай ерлігі болмаса, көштен қалып қоятын едік. Сол жылдары мен біраз кітапханашыны «Хабибаға барыңдар, үйреніңдер, көріңдер» деп осы Шығыстағы А.Пушкин атындағы облыстық кітапханаға жіберіп, оқытып та алдым. Шығыстың кітапханасы республикада көшбасшы болғанын мойындаймыз. Әлі күнге дейін сол. Міне, Оралхан Бөкей атындағы кітапхана қазір қандай? Жайнап тұр. Бәрі де басшыға байланысты, – дейді жазушы Әлібек Асқаров.

 Айтуынша, Минскіде (Беларусь) әр сенбі сайын кітап жәрмеңкесі өтеді екен. Бір жақсысы, бұл тәжірибе соңғы кездері біздің елде де қолға алынған.

Қаламгер электронды кітап дәстүрлі кітап оқуды алмастыра алмайтынын айтады.

Автор: Мейрамтай ИМАНҒАЛИ