Қазақстан Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев халыққа Жолдауында елдің инвестициялық ахуалын жақсарту мен өнеркәсіп әлеуетін тиімді пайдалану қажеттігін ерекше атап өтті. Осы бағытта Зайсан ауданы экономиканы әртараптандыру және өнеркәсіпті дамыту саласында ауқымды жұмыстар жүргізіп келеді. Аудандағы өнеркәсіп саласының қазіргі жағдайы мен келешекке жоспарланған жобалар оның әлеуетінің зор екенін көрсетеді, деп хабарлайды Altainews.kz тілшісі.    

Зайсан ауданының өнеркәсіп саласындағы жалпы өнім көлемі 5,3 млрд. теңгені құрайды. Оның ең үлкен бөлігі – 54,8% немесе 2,9 млрд. теңге тау-кен өнеркәсібіне тиесілі. Бұл көрсеткіш облыстың тау-кен өнеркәсібіндегі үлестің 2,7%-ын құрайды (жалпы облыстық көрсеткіш – 105,6 млрд. теңге). Тау-кен өндіру өнеркәсібінде табиғи газ өндіру басты үлеске ие болып, 88,6% немесе 33,1 млн. текше метр көлемінде өндірілді. 

Ауданда өндірілетін өнеркәсіптік өнімнің негізгі түрлеріне тау-кен өндірісі (өзге пайдалы қазбаларды өндіру), өңдеу өнеркәсібі (тамақ өнімдерін өндіру), электр энергиясын өндіру және тарату, жылумен және сумен жабдықтау жатады. Өнеркәсіп өнімінің негізгі көлемін қамтамасыз ететін кәсіпорындар қатарында «Тарбағатай Мұнай» ЖШС (мұнай мен газды барлау және өндіру) мен «ЗДП Кварц» ЖШС (көмір өндіру) бар. 

Зайсан ауданында кең таралған және қатты пайдалы қазбаларды барлау мен өндіру бойынша 6 жер қойнауын пайдаланушы тіркелген. Қолданыстағы келісімшарттар қатты пайдалы қазбаларды барлауға 2 лицензия, қатты пайдалы қазбаларды өндіруге 1 келісімшарт («ЗДП Кварц» ЖШС, көмір), көмірсутектерді барлау және өндіруге 1 келісімшарт («Тарбағатай Мұнай» ЖШС, мұнай), сондай-ақ өндірістік қазбаларды өндіруге 7 келісімшартты қамтиды. Ауданда барлығы 12 резервтік кен орны бар. Олардың қатарында құрылыс тасы, құм-қиыршықтас қоспасы және құрылыс құмы бар. Құрылыс тасының жалпы қоры 14 936,6 мың м³ көлемінде болса, құм-қиыршықтас қоспасының қоры 11 966,6 мың м³, ал құрылыс құмының қоры 1271,0 мың м³ көлемінде есептелген. 

Кен ресурстарының шектеулігіне байланысты аудан экономикасын әртараптандыру – басты міндеттердің бірі. Бұл тұрғыда туризм, қайта өңдеу салалары және агроөнеркәсіптік кешеннің дамуы үлкен рөл атқарады. Қазіргі таңда өңдеу өнеркәсібі аудан экономикасының 25%-ын немесе 1,3 млрд. теңгені құрайды. Оның басым бөлігін – 76,9% немесе 1 млрд. теңгені азық-түлік өнімдерін өндіру құрайды. Газдалған және газдалмаған сусындар өндірісі негізгі бағыт болып, жылына 6,0 мың тонна өнім өндіріледі. 

Өңдеу өнеркәсібінде жұмыс істейтін негізгі кәсіпорындар қатарында «ARNNA MINERALS» ЖШС (газдалған және газдалмаған сусындар өндірісі), «Шығыс АС» ЖШС (сүтті қабылдау және қайта өңдеу), «СМУ-Шығыс» ЖШС (керамикалық кірпіш және бетон өнімдерін өндіру) және «Зайсан құрылыс компаниясы» ЖШС (тауарлық бетон өндірісі) бар. 

Ауданда жалпы сомасы 7,4 млрд. теңгеге екі ірі инвестициялық жоба жүзеге асырылып жатыр. Оның бірі – «Eurotransit Terminal» ЖШС іске асырып жатқан «Майқапшағай» кедендік көлік-логистикалық орталығын салу жобасы. Бұл жобаға 6,2 млрд. теңге бөлініп, аяқталу мерзімі 2026 жылға жоспарланған. Екінші жоба – «Amazing Zaisan Travel» ЖШС қолға алған «Saur Tau» демалыс базасында екі қабатты корпус салу. Бұл жобаның құны 1,2 млрд. теңгені құрайды, ал құрылыс 2025 жылы аяқталады деп күтілуде. 

Бұл жобалар аудандағы көлік-логистикалық инфрақұрылымды жақсартып, туризм саласының дамуына жаңа серпін береді. Сонымен қатар, аудан экономикасын тұрақтандыруға және жаңа жұмыс орындарын ашуға ықпал етпек. 

Зайсан ауданының өнеркәсібі өңірдің экономикалық дамуының басты қозғаушы күштерінің бірі болып отыр. Тау-кен өндірісі, өңдеу өнеркәсібі, құрылыс материалдары өндірісі сияқты салалар аудан экономикасына айтарлықтай үлес қосып келеді. Алайда табиғи ресурстардың шектеулігі экономиканың біржақты бағытталуына себеп болуы мүмкін. Сондықтан туризм, қайта өңдеу және агроөнеркәсіп кешенін дамытуды жеделдету маңызды. 

Жаңа инвестициялық жобалар мен өндірістік мүмкіндіктерді игеру арқылы Зайсан ауданының экономикасы тұрақты әрі әртараптандырылған сипатқа ие болады деп күтілуде. Бұл бағыттағы жұмыстар аудан тұрғындарының әл-ауқатын арттырып, аймақтың ұзақ мерзімді дамуына жол ашады.