Коронавирустан көз жұмған адамның сүйегі қалай жерленеді, мәйітті туыстары алып кете ала ма? Бұл туралы ШҚО Тауарлар мен көрсетілетін қызметтердің сапасы мен қауіпсіздігін бақылау департаменті баяндайды.

COVID-19-ға күдікті адамның қайтыс болуы жағдайы анықталған кезде эпидемиологиялық тексеру және осы жағдайға байланысты басқа да іс-шаралар эпидемияға қарсы режим талаптарын сақтай отырып, мәйіттің анықталғаннан кейін дереу жүргізіледі.

СОVID-19 диагнозы зертханалық расталған жағдайда қайтыс болған адамның денесі ашылмайды және туыстарына берілмейді.

COVID-19 деген күдікпен қайтыс болған адамның мәйіті зертханалық зерттеу нәтижелерін алғанға дейін туыстарына берілмейді.

Диагноз күмән тудырған жағдайда:

- мәйітті оқшаулап сақтау жағдайлары болмаған жағдайда (немесе төтенше жағдайлар кезінде) зертханалық зерттеулердің нәтижелерін күтпестен, эпидемияға қарсы режим талаптарына сәйкес мәйітті жерлеу жүргізіледі.;

- мәйіттің толық оқшаулануы мен сақталуын қамтамасыз ету жағдайлары болған жағдайда, жерлеу зертханалық зерттеулердің нәтижелерін алғанға дейін кейінге қалдырылуы мүмкін;

-СОVID-19 зертханалық зерттеудің кез келген түрі оң нәтиже алған жағдайда мәйітті жерлеу биологиялық қауіпсіздік шараларын сақтай отырып жүргізіледі;

-COVID-19 және басқа да аса қауіпті инфекцияларға зерттеу нәтижесі теріс болған жағдайда мәйіт әдеттегі жерлеу үшін туыстарына беріледі.

COVID-19 науқастарының мәйітін қараумен, тасымалдаумен, жұмыспен және қызмет көрсетумен байланысты барлық адамдар жеке қорғану құралдарын (қолғаптар, бетті қорғауға арналған экрандар, сондай – ақ қорғаныш дәрежесі жоғары маскалар немесе респираторлар (кемінде 2 қорғау сыныбы немесе FPP2), таза, зарарсыздандырылмаған, ұзын жеңді суға төзімді халат (немесе суға төзімді бір реттік костюм, немесе суға төзімді комбинезон), резеңке етік немесе жоғары резеңкеленген бахилалар), бұдан әрі-ЖҚҚ) пайдаланады.

COVID-19-дан қайтыс болған адамның мәйітін жерлеуге (суландыруға) дайындық жүргізер алдында қайтыс болған адамның бетіне (тыныс алу жолдарына) вирусицидті (бактерицидті) затқа мол суланған Маска (майлық) қою қажет.

Қайтыс болған адамның мәйітін сақтау қажет болған жағдайда дезинфекциялау құралына мол суланған жаймаларды орап, содан кейін арнайы бөлінген таңбаланған кассеталық тоңазыту камерасына салу қажет.

Табытсыз (ұлттық әдет-ғұрып бойынша) жерлеу кезінде COVID-19-дан қайтыс болған науқастың мәйітін сабындау прозектурада жүргізіледі. Мәйітті жууға тартылған адамдар (3 адамнан артық емес) ЖҚҚ киеді (алжапқышы бар су өткізбейтін халат, көзілдірік, маскалар, қолғаптар), дезинфекциялаушы ерітіндімен жуады және пайдаланылатын препараттың нұсқаулығына сәйкес концентрацияда тиісті вирулицидті (бактерицидті) дезинфекциялаушы ерітіндімен сіңдірілетін матаға (саван, "кебін") орайды. Содан кейін денесі полиэтилен пленкамен оралып, тығыз матаға оралады. Жерлеу кезінде саванды ашуға және қайтыс болған адамның бетін ашуға тыйым салынады. Туыстарымен қоштасу рәсімі (жаназа, тойтару және т.б.) жүргізу үшін мәйітті кемінде 3 метр қашықтықта беруге рұқсат етіледі, бұл ретте мәйіт қайтыс болған адаммен қоштасу орнында 1 сағаттан артық болмауы тиіс. Бір ғана дін қызметкері салттық салтқа қатысуға рұқсат етіледі.

Бұл ретте, діни қызметші мен туыстары қайтыс болған адамның денесімен байланыспайды.

Табытпен көмілген кезде (ұлттық әдет-ғұрып бойынша) қайтыс болған адамның мәйітін пайдаланылатын препараттың нұсқаулығына сәйкес концентрациядағы тиісті вирусицидті (бактерицидті) дезинфекциялық ерітіндімен сіңдірілген матаға айналдырады. Содан кейін денесі полиэтилен пленкамен оралып, тығыз матаға қайта оралады. COVID-19 қайтыс болған адамның мәйіті жерлеу орнына металл немесе тығыз жабылған ағаш табытта тасымалданады.

Жерлеу рәсімі кезінде денесі жабық болуы керек, табыт қақпақпен жабылуы керек. Жерлеу рәсіміне тек жақын туыстары ғана жіберіледі.

Мәйітті тасымалдау және жерлеу кезінде биоқауіпсіздік шараларын сақтау үшін кемінде 5-7 адамды қамтитын жерлеу тобы жасақталады, оларға санитарлық-эпидемиологиялық қызмет ведомствосының аумақтық бөлімшелерінің немесе обаға қарсы күрес мекемелерінің мамандары ілесіп жүреді.

Қайтыс болған адамның мәйітін (сүйектерін) жерлеу орнына тасымалдау Денсаулық сақтау ұйымдарының, жергілікті атқарушы органның арнайы көлігімен жүзеге асырылады.

Топ арнайы жеке қорғану құралдарымен (қорғаныш костюмдерімен, қолғаптармен, маскалармен, аяқ киіммен), күрекпен, жіптермен, гидропультпен, шелектермен, канистрлермен немесе суы бар флягалармен, дезинфекциялық ерітінділермен қамтамасыз етіледі.

Жерлеу аяқталғаннан кейін құрал-саймандар, қорғаныс киімі, көлік қабірдің шетіне тікелей көмілген жерде тиісті концентрациясы мен экспозициядағы дезинфекциялық заттармен зарарсыздандырылады.

Мәйітті көму орнына тасымалдау үшін пайдаланылған көлік нұсқаулыққа сәйкес тиісті концентрациялы дезинфекциялау құралдарымен гидропульттан мұқият жуу немесе қарқынды суару жолымен зарарсыздандырады.

Көлікті дезинфекциялауды (жууды) жүргізетін адамдар жеке қорғану құралдарын (қорғаныш халат, қолғап, маскалар) пайдалануы қажет.

Көлікті басқа орындарда дезинфекциялауға және көму орнынан залалсыздандырылмаған құралдарды, пайдаланылған қорғаныш киімдерін және мәйітті тасымалдау мен көмуде пайдаланылған басқа да заттарды әкетуге жол берілмейді.

Жерлеу рәсіміне және көмуге қатысқан адамдар инкубациялық кезең ішінде (14 күн) медициналық бақылауға жатады.

Қайтыс болған адамды басқа қалалар мен жерлерге тасымалдауға тауарлар мен қызметтердің сапасын бақылау комитетінің аумақтық департаменттерінің келісімі бойынша рұқсат етіледі.

Елдің аумағында СОVID-19 шетел азаматы қайтыс болған жағдайда мәйітті тасымалдау және оны көму жөніндегі барлық іс-шаралар Қазақстан Республикасының қолданыстағы нормативтік құқықтық актілеріне сәйкес жүзеге асырылады.