Егер баға белгілері кассадағы бағаға сәйкес келмесе, тұтынушы азық-түлік дүкенінде өз құқығын қалай қорғайды?

Дүкеннен немесе базардан өнімдер сатып ала отырып, әрқайсымыз кем дегенде бір рет сапасыз тауарларға тап болдық. Сонымен қатар, ашыған сүтті, жағымсыз иісі бар ет, мұздатылып қалған көкөністер мен жемістерді бірден жиі қоқысқа тастаймыз. Дегенмен, сапалы азық-түлік өнімдерін сатып алу және бүлінген тауарды сатушыға қайтару құқығынызды дұрыс пайдалану қисынды болар еді.

«Тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы» ҚР Заңының 15 бабына сәйкес, тиісті емес сападағы тауар сатылған тұтынушы сол маркалы тауарды ауыстыруды немесе ақшаны қайтаруды талап етуге құқылы.

Осыған байланысты сатып алушы бүлінген тауарларды дүкенге қайтаруы керек. Сонымен қатар, егер чек сақталған болса, онда ешқандай мәселе туындамайды. Алайда, егер чек болмаса, тауарды қайтару қиынырақ болады. Бірақ чек болмағанның өзінде де, мысалға, бейнебақылау камераларындағы жазбаларға сілтеме жасау арқылы сатып алу фактісін дәлелдеуге болады.   

Дүкендерде сатып алу - бұл әдеттегі нәрсе. Бірақ олар әрқашан салдарсыз өте бермейді. Көбінесе баға белгісінде бір баға, ал кассада екінші баға болған жағдайды байқауға болады. Бұл жағдайда қалай болу керек? Бірден айта кету керек, бұл заңсыз және сатып алушы жоғары бағадағы тауардан бас тартуға құқылы. Әдеттегідей, оны кассада қалдырады.

Кейбір сатушылар азаматтың немқұрайлылығын пайдаланып, өздерін жаңартылған ақпарат әлі келмегенін, қоймада ревизия болғанын немесе дүкенде жұмысшылардың жетіспейтіндігі арқылы ақталып, тауарға басқа бағаны қойып қояды.

«Тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы» ҚР Заңының 24-бабының 12-тармағына сәйкес сатушы тауардың құнын көрсетуге міндетті. Сауда объектісінің ішкі және сыртқы витриналарына қойылған тауар бағалар жапсырмасымен ресімделеді. Дүкен баға көрсеткішіне қойған баға – бұл көпшілікке арналған ұсыныс, яғни дүкен мен сатып алушылар арасындағы формалды келісім-шарт, сондықтан сатушы тауарды сатуға міндетті, ал тұтынушы тауарды баға көрсеткішінде ұсынылған бағамен сатып алуға құқылы.

Сонымен қатар, егер сатушы қорытынды бағаны жапсырмада көрсетілгеннен жоғары қойса немесе тауарда баға көрсеткіші болмаса, онда оған ҚР ӘҚБтК-нің 193-бабының 4 және 5-тармақтарына сәйкес кәсіпкерлік субъектісінің санатына қарай 200 АЕК дейін жаза қолданылуы мүмкін. Осы баптар бойынша шаралар қабылдау үшін баға белгісінің фотосуретін және кассада берілген чекті ұсыну қажет. Егер тауар баға көрсеткішінде көрсетілген бағамен сатылмаса, тұтынушы сатушыдан артық төленген соманы қайтаруды талап етуге құқылы.

Егер сауда нүктесінің әкімшілігі қайтарудан бас тартса, сатып алушы баға белгісінде көрсетілген сома мен нақты алынған сома арасындағы айырмашылықты төлеуді талап етіп, басшылыққа шағым жазуға құқылы. Егер сауда объектісінің басшылығы жазбаша шағымға жауап бермесе және ақшаны күнтізбелік 10 күн ішінде қайтармаса, тұтынушы тұтынушылардың құқықтарын қорғау саласындағы функцияларды жүзеге асыратын мемлекеттік органға немесе тұтыну дауын сотқа дейін реттеу субъектісіне тауар құнының кемінде бір пайызы мөлшерінде тұрақсыздық айыбын (айыппұлды, өсімпұлды) талап ете отырып, тауар құнының кемінде бір пайызы мөлшерінде өтініш жасай алады. «Тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 30-бабы 6-тармағына сәйкес талап-арыз берілген күннен бастап талаптар қанағаттандырылған күнге дейін әрбір кешіктірілген күн.

Өз құқықтарыңызды қорғаңыз және сауатты тұтынушы болыңыз!